معاون میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه پرونده ثبت جهانی «یلدا » به صورت ملی و مستقل برای ثبت در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ارسال شده، گفت: یلدا در نوبت ارزیابی یونسکو قرار دارد و با توجه به محدودیت‌های سهمیه ای، در اجلاس کمیته جهانی سال ۲۰۲۲ یا ٢٠٢٣ مطرح می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایرنا، پانزدهمین اجلاس کمیته جهانی میراث ناملموس یونسکو از روز دوشنبه ۲۴ آذر به میزبانی جامائیکا و به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت آنلاین در حال برگزاری است و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با ثبت جهانی ۲ پرونده میراث ناملموس به گونه مشترک و تایید دو گزارش ادواری پاسداری خوب از دو اثر ، هفته ای پرکار و پر دستاورد را پشت سر گذاشت.

اکنون با ثبت هنر نگارگری (مینیاتور) به صورت مشترک با ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان و آیین زیارت کلیسای تادئوس مقدس به گونه مشترک با ارمنستان، تعداد میراث ناملموس جهان ایران در فهرست یونسکو به ۱۶ اثر رسید و ۲ پرونده جشن مهرگان به صورت مشترک با تاجیکستان و ساختن و نواختن عود در قالب پرونده مشترک با سوریه، به دور بعدی اجلاس ( احتمالا سال آینده ) موکول شد.

علت تدوین پرونده آیین ها و آثار فرهنگی ناملموس به صورت چندملیتی و مشترک وجود محدودیت در استفاده از سهمیه ثبت آثار به گونه ملی و مستقل در کمیته جهانی است، از طرفی نقاط اشتراک و سیال بودن این آیین ها در پهنه جغرافیایی فرهنگی منطقه، ایران و سایر کشورهای همسایه را برای همکاری های مشترک در حوزه میراث فرهنگی بیشتر ترغیب می کند که از مهمترین اهداف یونسکو است. البته شیوع کرونا و محدویت ها از اواخر سال ۲۰۱۹ نه تنها اجلاس جهانی را با تعویق مواجه کرده، بلکه عملا همکاری های بین المللی مشترک میان کشورهای منطقه را هم به تاخیر انداخته است.

در این میان با توجه به اینکه دو پرونده ارزشمند یلدا و خوشنویسی مراحل تکمیلی خود را طی کرده اند، روند ثبت جهانی آن را از معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، پی گیری کردیم.

محمدحسن طالبیان در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: پرونده هنر خوشنویسی و آیین یلدا را به صورت مستقل و ملی برای ثبت جهانی تدوین و برای کمیته جهانی میراث ناملموس یونسکو ارسال کردیم تا به ترتیب در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ یا ٢٠٢٣ مورد بررسی قرار بگیرد.

معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به اینکه هر کشوری برای ثبت میراث ناملموس به صورت مستقل و ملی در یونسکو فقط یک سهمیه سالانه دارد، گفت: به دلیل اینکه ترکیه هم یک پرونده مستقل و ملی برای خوشنویسی و کشورهای عربی هم یک پرونده جداگانه به یونسکو ارسال کرده اند، حساسیت بیشتری برای ثبت جهانی این هنر ایجاد شده است.

با توجه به حساسیت و رقابت، اولویت را به خوشنویسی دادیم

طالبیان درباره اولویت بندی برای ثبت پرونده ها و سهمیه محدود سالانه هر کشور گفت: از بین یلدا و خوشنویسی اولویت ثبت جهانی را به خوشنویسی دادیم و سال آینده ۲۰۲۱ ثبت جهانی هنر خوشنویسی را پی گیری می کنیم؛ البته پرونده یلدا را هم به صورت مستقل و ملی برای ثبت جهانی در کمیته جهانی میراث ناملموس ارسال کردیم، اما با توجه به محدودیت های سهمیه ای برای سال ۲۰۲۲ یا ٢٠٢٣ مطرح می شود و در حال حاضر در نوبت ارزیابی است.

معاون میراث فرهنگی کشور اظهار داشت: یلدا در حال حاضر پرونده ای مستقل و ملی است، البته شاید با افغانستان می توانست پرونده ای مشترک باشد، برای پرونده های چند ملیتی سهمیه سالانه لازم نیست، اما تدوین پرونده مشترک کار بسیار سختی است.

طالبیان با بیان اینکه یونسکو پرونده های ثبت آثار ناملموس مستقل ملی را در بازه دو تا سه سال برای طرح و رای گیری می پذیرد، تصریح کرد: به دلیل کرونا و شرایط سخت رفت و آمد و ارتباطات تدوین بین المللی و مشترک پرونده آیین یلدا دشوار بود روند تدوین و ثبت هم معمولا طولانی می شود، که تا الان هم موفق نشدیم.

معاون میراث فرهنگی کشور تصریح کرد: ایران در زمینه تنوع فرهنگی جزو کشورهای مثال زدنی است و دارای هنرهای بی بدیل و منحصرفرد است و امیدواریم بتوانیم آگاهی عمومی جامعه را نسبت به عناصر ارزشمند ارتقا دهیم.

امسال جشن عمومی یلدا برگزار نمی کنیم

طالبیان گفت: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا جشن عمومی شب یلدا را برگزار نمی کنیم. یلدا آیینی خانوادگی است و از سال های دور هم سنت بر این است که هر خانواده ای در خانه خود این مراسم را برگزار می کرد.

معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به محدودیت هایی که ستاد ملی مقابله با کرونا ابلاغ کرده است، گفت: امسال آیین های عمومی یلدا در سراسر کشور برگزار نمی شود و همین فرصتی را به هر خانواده ای می دهد که بدون دورهمی، در محافل کوچک و محدود خانواده خودشان، این آیین باستانی را گرامی بدارند.

به گزارش ایرنا، ویروس کرونا عامل بیماری کووید ۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین مشاهده و در مدت کوتاهی در همه جهان منتشر شد به طوری که سازمان بهداشت جهانی در اسفند ۹۸ (فوریه ۲۰۲۰) بروز پاندمی (همه گیری جهانی) این بیماری را تأیید کرد. این بیماری از اوایل اسفند سال گذشته در ایران شیوع پیدا کرد و تا کنون حدود ۵۳ هزار از هموطنان بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند.

ستاد ملی مقابله با کرونا در مراحل مختلف از آغاز همه گیری ویروس محدودیت هایی را برای مهار اوج گیری این بیماری و حفاظت از جان شهروندان تصویب و ابلاغ کرده است ، با این حال برگزاری برخی سفرهای غیرضروری، دورهمی های خانوادگی، عدم رعایت دستورالعمل های بهداشتی در محیط های عمومی باعث شدت گرفتن شیوع و افزایش تعداد فوتی های روزانه شده است.

اکنون در آستانه شب یلدا و آیین های آن بیم آن می رود برگزاری دورهمی های خانوادگی منجر به آغاز دور جدیدی از اوج بیماری و افزایش آمار جانباختگان شود، لذا مسئولان اجرایی و بهداشتی کشور توصیه و تاکید می کنند خانواده ها از برگزاری دورهمی های مرسوم در یلدا پرهیز کنند و یلدای ۱۳۹۹ را بدون برگزاری دورهمی و با استفاده از ابزار های ارتباطی و به صورت مجازی برگزار کنند.