سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) روز جمعه توافق کرد تولید نفت را 1.2 میلیون بشکه در روز کاهش دهد؛ اقدامی که به گفته تحلیلگران به چالش کشیدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا را هدف قرارمی دهد و آزمونی برای محک زدن اتحاد این سازمان است.

به گزارش پایگاه خبری کلانشهر و به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، بر اساس توافق جدید، عربستان بیشترین کاهش را خواهد داشت. روسیه عضو اوپک نیست اما به شکل فزاینده ای عامل مهمی در بازارهای جهانی نفت است.
توافق بر سر کاهش تولید که بسیار فراتر از انتظارات بود به دنبال دو روز مذاکره و افزایش اشباع نفت در بازار انجام شد که باعث شده قیمت نفت از اوایل ماه اکتبر به یک سوم کاهش یابد.
«جیسون بوردوف» مدیر مرکز سیاست‌گذاری در انرژی جهانی دانشگاه کلمبیای آمریکا که به منظور نظارت بر نشست های اوپک در وین حضور داشت، گفت: این نشست آزمونی مهم نه تنها برای ارزیابی توانایی اوپک برای عمکرد موثرتربود بلکه همکاری بین عربستان و روسیه را محک زد.
به گفته تحلیلگران، به نظر می رسد کاهش تولید می تواند به اهدافش دست یابد. «راجر دیوان» نائب رئیس راهبردی شرکت تحقیقاتی HIS Markit در این زمینه گفت: این تصمیم اقدامی مهم برای ایجاد ثبات در بازار بود. این یک کاهش اساسی است.
وی گفت: در حالی که عربستان از دیگر تولید کنندگان کمک می خواهد اما به نظر می رسد که این کشور مصمم است خود به سرعت واردعمل شود.
قرار است اعضای اوپک تولید نفت را از ماه اکتبر 800 هزار بشکه در روز کاهش دهند و روسیه و دیگر کشورهای عضو آن 400 هزار بشکه در روز کاهش می دهند.
«کریس مدیگلی» مدیر شرکت« اس اند پی گلوبال پلتس» که تحولات بازار انرژی و کالاها را دنبال می کند، گفت: این تصمیم بازتاب «دیپلماسی معقول» سعودی ها در مقابله فشارهای آمریکا است و به نظر می رسد که عربستان امیدوار است روسیه وارد عمل شود.
در طول تابستان و پاییز امسال، عربستان و روسیه به سرعت و در واکنش به فشارهای ترامپ تولید را افزایش دادند. در ماه نوامبر تولید عربستان به شکل نامتعارفی به بالاترین رقم، یعنی 11.1 میلیون بشکه در روز رسید.
تحلیلگران می گویند با توجه به نگرانی های فزاینده درباره عرضه بیش از حد، طبیعی بود که اوپک نفت را از بازار خارج کند تا از «اشباع نفت که باعث نابسامانی » در صنعت نفت می شود، جلوگیری کند.
در گذشته، عربستان تلاش کرد از تبدیل شدن به یک تولید کننده تعدیل گر (Swing Producer) خودداری کند. منظور از تولید کننده تعدیلگر یک قدرت نفتی است که بر اساس فشار بازار می تواند عرضه را زیاد و کم کند. به نظر می رسد که سعودی ها اکنون کمابیش همین نقش را برعهده گرفته اند.
در مذاکراتی دشوار، عربستان به دیگر کشورهای عضو اوپک فشار وارد کرد تا به کاهش تولید ملحق شوند. در نهایت ایران که فشار تحریم های واشنگتن تولید نفت این کشور را کاهش داده است و ونزوئلا و لیبی که ناارامی های سیاسی و اقتصادی تولید نفت آنها را کاهش داده است، از توافق کاهش نفت معاف شدند.
تحلیلگران می گویند: به جز عربستان تعداد معدودی از کشورهای اوپک عمدتا کویت و امارات، احتمالا به کاهش تولید کمک خواهند کرد.
«رابرت مک نالی» رئیس شرکت تحقیقات انرژی راپیدون در این زمینه گفت که تردید دارد که به طور کامل از این توافق پیروی شود و به جز عربستان و روسیه معلوم نیست که سهم کاهش تولید کشورها چقدر خواهد بود.
«جوزف مک مونیگل» تحلیلگر شرکت تحقیقات بازار «هدجین» در این زمینه گفت: روس ها به اندازه ترامپ علاقه مند به مشارکت در مدیریت بازار نفت هستند.
«گریگوری بریو» تحلیلگر دانشگاه جورج تاون واشنگتن و نویسنده تارنمای «اویل پرایس» ، نوشت: به نظر می رسد که اوپک با توافق اخیر اتحاد خود را بار دیگر بدست آورده است. اما توافق اخیر بر سر کاهش نفت که بیش از حد انتظار بود بار دیگر نشان داد که این عدم اتحاد همچنان وجود دارد.
وی توضیح داد که حقیقت این است که اوپک در بحبوحه یک بحران جدی قرار دارد به ویژه این که قطر هم اعلام کرده که تا حدی در اعتراض بر سلطه سعودی ها بر این سازمان، از آن خارج می شود.
این تحلیلگر عنوان کرد که ضعف کنونی اوپک نشان می دهد که چرا این سازمان تلاش می کند از زمان سقوط قیمت های نفت در سال 2014 آن را به روش موثرتری هدایت کند.
وی می افزاید توازن قدرت جدیدی در اوپک ایجاد شده است. اوپک نمی تواند به سیاست منسجم و ثابتی بین اعضایش دست یابد. عربستان می خواهد سطح تولید را پایین و قیمت ها را ثابت نگه دارد. ایران به دنبال افزایش قیمت ها است تا بیشترین درامد را داشته باشد. در سال 2014 قیمت های نفت رو به کاهش رفت که به دلیل افزایش تولید آمریکا بود. عربستان به منظور فشار بر شرکت های حفاری نفت آمریکا، تولید بیشتری داشت و قیمت ها را به طور بی سابقه ای در اوایل سال 2016 کاهش داد. آمریکا با همکاری روسیه آنچه را که تحلیلگران اوپک پلاس نامیدند شکل داد که اکنون دو کشور در زمینه کاهش تولید برای تثبیت قیمت ها همکاری می کنند.
اما همه کشورهای عضو اوپک از این ترتیبات تازه خرسند نبودند. از جمله قطر که با عربستان از سال 2017 اختلاف دارد. قطر در دسامبر 2018 اعلام کرد که از اوپک خارج می شود.
ترامپ از اوپک خواسته برای پایین نگه داشتن قیمت ها نفت بیشتری را تولید کند.
بریو نتیجه می گیرد که کاهش کلی تولید نفت بیش از انتظارات بود. اما ایران معاف شد و با توجه به خروج قطر و اختلافات بر سر کاهش تولید مشخص می شود که با وجودی که اوپک چنین وانمود می کند که سازمانی متحد است اما در پشت پرده این گروه با اختلافات و تضاد در منافع دست و پنجه نرم می کند.