کلانشهر: دکتر عاطفه عابدینی در نشستی خبری گفت: کمیته علمی کشوری کووید – ۱۹ از ابتدای بروز بیماری در کشور تشکیل شد و فعالیت داشت. این کمیته از اردیبهشت ۱۴۰۰ نیز یک ساختار جدیدی با اعضای جدید را تشکیل داده است.

وی با اشاره به برخی اظهار نظرها که عنوان کرده بودند کمیته علمی کرونا تعطیل شده و جلسات آن با حضور اعضا برگزار نمی شود، ضمن رد این موضوع، گفت: به هیچ عنوان این چنین نیست؛ ساختار این کمیته تغییر کرده و در قالب ۱۳ زیر کمیته تخصصی فعالیتهایش ادامه دارد. جلسات گذاشته می شود و به جزییات درباره درمان ها و مسایل کووید مانند سلامت روان، زنان و بارداری و کودکان و ...بحث و تبادل نظر می شود و نتایج در قالب یک سری دستاوردهایی به صورت دستورالعملهای درمانی و ... منتشر شده است.

عابدینی ادامه داد: یک سری سوالات روز و درمانها هم هست که باید به صورت مشخص گفته شود مانند عوارض واکسنها و اطلاعات مورد لزوم واکسنها که به ترتیب منتشر و به مراکز درمانی ارسال می شود. در نظر داریم برای کمیته علمی سایت جدا یا پیجی از وبدا را داشته باشیم که راحت تر با متخصصان و مردم ارتباط داشته باشد.

وی افزود: تریبون اصلی کمیته علمی نیز خود وزارت بهداشت است که تصمیمات و دستورالعملها را اعلام می کند. یکی از وظایف ما بالا بردن توان علمی کادر درمانی و خدمات پرستاری و پزشکی است و در این زمینه با همکاران مان و کادر درمان در تماس هستیم.

عابدینی مجددا گفت: گاهی این شبهه ایجاد شده که کمیته علمی امسال تشکیل نشده است؛ در صورتی که اینگونه نیست و با قوت تمام و بیشتر از قبل راه ادامه می یابد. اما برخی اساتید چون در پلتفرمهای واکسن فعال شدند بودند، تصمیم بر آن شد که از همکاران درگیر در امر درمان و تشخیص بیماری در کمیته استفاده شود. به همین منظور تلاش شد از فیلدهای بهداشتی درمانی سراسر کشور استفاده کنیم و در این راستا تغییراتی در اعضا داده شده است.

وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره تزریق دُز سوم (یادآور) واکسن کرونا در برخی کشورها و دستور وزیر بهداشت برای بررسی این موضوع در ایران، گفت: در سازمان جهانی بهداشت برای افراد در خطر بالای ۵۰ سال و افراد دارای نقص سیستم ایمنی تزریق دُز سوم مجاز شناخته شده است و وزیر بهداشت هم توصیه داشتند این موضوع برای کادر درمان و افراد با ریسک بالا بررسی شود. این امر نیاز به مطالعات و منابع بیشتر واکسن دارد و لازم است واکسیناسیون جامعه نیز سرعت بیشتری یافته باشد و ان شاءالله با تصمیمات دولت جدید برای تامین واکسن، میزان واکسن بیشتری به دستمان خواهد رسید.

عابدینی گفت: در این زمینه نوع واکسن خاصی مطرح نیست که اگر کسی فلان واکسن را زده بود دُز سوم را دریافت کند؛ ولی برای اینکه دُز سوم تزریق شود شاید از بعضی پلتفرم‌ها انتخاب شود برای تزریق به همه‌ واکسن‌ها.

وی افزود: حتی یک دُز واکسیناسیون بین ۳۰ تا ۵۰ درصد روی شدت و مرگ و میر اثر دارد و به این معنی نیست که اگر روند کند است آنهایی که اول واکسن زدند دیگر واکسیناسیون شان کارایی ندارد. این امر توجیهی برای دیرکرد واکسیناسیون نیست و خواهش می‌کنم واکسیناسیون سرعت بیشتری پیدا کند و خدا را شکر در روزهای اخیر این روند سرعت بهتری یافته است.

عابدینی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره داروی فاویپیراویر و اخباری از سازمان بیمه سلامت مبنی بر خروج آن از پوشش بیمه، اظهار کرد: فاویپیراویر از پوشش بیمه خارج نشد. ما تغییری در پروتکل درمانی از خرداد ۱۴۰۰ قائل نشدیم. بیان علمی باید مستند بر مدارک باشد اینکه در اینستاگرام با مشاهدات محدود هیاهو کنیم درست نیست. کمیته علمی کرونا تحت تاثیر هیاهوها نیست‌. نظر شخصی من این است که چون فاویپیراویر داروی ضد ویروس خوراکی است با توجه به رشد سریع ویروس و مقدار بسیار بالای ویروس دلتا خیلی نمی‌تواند موثر باشد؛ چون شاید به سطح خونی مناسب نمی رسد. فاویپیراویر داروی ضد ویروسی است که بر آنفلوآنزا تاثیر قطعی دارد ولی درباره کووید۱۹ این کار را نمی‌کند. زمانی که تکثیر ویروس کرونا صورت گرفته و بیمار دچار نارسایی ریه شده است، فاویپیراویر اثر ندارد.

وی افزود: اما از نظر مستندات باید گفت این دارو بیشتر در آسیای شرقی استفاده می‌شود و هیچ‌وقت در دستورالعمل‌های توصیه شده ایران قرار نگرفت‌ و همیشه اظهار کردیم مطالعات بر آن در حال انجام است و مطالعات بالینی بر بیماران سرپایی انجام دادیم که هنوز نتایج آن مشخص نشده است. بر اساس مدارک ما بیشتر مطالعات نشان می‌دهد فاویپیراویر اثر چندانی بویژه بعد از ۳ روز اول بیماری نداشته است و این موضوع در ویرایش خرداد ۱۴۰۰ آمده است. 

وی گفت: ما نظرمان این است که فاویپیراویر را در فاز بستری به بیمار ندهید و در فاز سرپایی هم تحت مطالعه است. در مورد پوشش بیمه هم مشخص شد تا در ستاد ملی بررسی شود.

عابدینی همچنین درباره هزینه های بیشتر از یک میلیون تومانی برای هر دوز رمدسیویر گفت: داروی رمدسیویر نیز تحت پوشش بیمه است و با مراجعه به داروخانه معتبر باید با بیمه ارائه شود و تغییری در پوشش بیمه‌ها اتفاق نیفتاده است.

وی افزود: در خرداد ۱۴۰۰ ویرایش دهم دستورالعمل تشخیصی و درمانی کووید-19 را ابلاغ کردیم. با توجه به اینکه در ۹ ویرایش قبلی تا آذر ۱۳۹۹ با حجم زیادی نوشته می‌شد که مورد انتقاد همکاران بود ویرایش خرداد ۱۴۰۰ با دید عملیاتی در حدود ۷ صفحه نگارش شد. در خرداد ۱۴۰۰ با مطالعات آن زمان و همفکری همکاران شاغل در بخش بالینی و همکاری معاونت درمان ویرایش جدید ابلاغ شد. برای درمان سرپایی هیچ چیزی توصیه نکردیم و دقیقا در درمان سرپایی درمان علامتی را مشخص کردیم. برخی درمان‌ها هم نباید در درمان سرپایی ارائه شود مانند آنتی بیوتیک‌ها که بدون شواهد عفونت یا باکتری نباید داده شود. پیشنهاد ما برای استفاده از دارو در فاز سرپایی درمان با مطالعه بالینی است که نتایج به کمیته علمی هم ارائه شود.

عابدینی ادامه داد: در بخش بستری نیز با توجه به اپیدمی‌هایی که در پیک چهارم و پنجم پیدا کردیم و با توجه به لزوم مدیریت تخت‌های بستری، با صلاحدید معاونت درمان و وزیر بهداشت بستری موقت را ایجاد کردیم تا دائما بیماران بستری نشوند که مورد استقبال مردم هم قرار گرفت. طبق نظرسنجی چند روز اخیر از دانشگاه‌ها ما کاهش ۲۰ تا ۷۰ درصدی بستری دائم را داشتیم که به مدیریت بیماری کمک می‌کرد. البته از نظر ما هم این ایراد وارد بود که بیماران در طی مسیر بیمارستان تا خانه ممکن است موجب انتقال بیماری شوند اما سعی می‌کردیم توضیحات لازم را به آنها بدهیم.

عابدینی ادامه داد: در بخش بستری موقت درمان کورتون‌ها با دُز مناسب و همچنین داروی رمدسیویر را پیشنهاد کرده‌ایم. این داروها در بیماران خفیف یا بیمارانی که اینتوبه شدند فایده ندارند. این موضوع بر اساس دستورالعمل‌های معتبر دنیا نگارش شده است. درمان توسیلیزومب نیز پیشنهاد شده است و رمدسیویر در مرحله ویروسی و توسیلیزومب در مرحله‌ التهابی به بیمار داده می‌شود.

وی با انتقاد از عملکرد صدا و سیما، بیان کرد: اینکه درمان استاندارد چیست باید بر اساس ابلاغ وزارت بهداشت باشد و نباید نظرات شخصی افراد در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی گفته شود. تریبون باید برای وزارت بهداشت و کمیته علمی باشد. در درمان سرپایی کووید۱۹ آموزش به بیمار خیلی مهمتر از داروها است که بداند چه زمانی به پزشک مراجعه کند. در مورد داروها برخی همکاران به جا درمان را انجام نمی‌دهند؛ خیلی زود یا خیلی دیر اقدام می‌کنند. دستورالعمل‌های ابلاغی مورد تایید نظام پزشکی، پزشکی قانونی و... است.

وی درباره درخواست زیاد رادیولوژی و سی‌تی اسکن نیز ظهار کرد: این موضوع غیر استاندارد است. در کجای دنیا برای بیمار کرونا هر روز یا یک روز درمیان درخواست سی‌تی اسکن می‌شود؟ شاید پزشکان به خوبی توضیح نمی‌دهند به بیمار یا درخواست خود بیمارن زیاد است.

دبیر کمیته علمی کووید۱۹، گفت: حق مردم ایران است که مطابق استانداردهای بین المللی دارو دریافت کنند. داروهای دیگری در مرحله التهابی در برخی دستورالعمل‌های کشورهای دیگر وجود دارد و به فکر هستیم تا بر آنها کار کنیم و دغدغه کمیته بالینی این است که مردم ما مطابق استانداردهای دنیا درمان موثر را دریافت کنند.

وی افزود: از سوی کمیته علمی اطمینان می‌دهم ویرایش دستورالعمل از ابتدای بیماری انجام شده است و ان شاءالله قرار است ویرایش جدیدی با تمرکز بر داروهای جدیدتر ارائه دهیم. درمان استاندارد آمریکا، انگلستان و... وجود دارد و با مقایسه آن با درمان‌های خودمان به مردم باید گفت خیالشان راحت باشد و فقط به تریبون رسمی وزارت بهداشت توجه کنند و از پزشکان می‌خواهم با نظرات شخصی خود مردم را نگران نکنند.

عابدینی گفت: استفاده از درمان تعویض خون و... گران است و ما در دستورالعمل خود نوشتیم این کار را نکنیم. نظارت بر نسخه‌ها و تجویزها باید بیشتر شود. اینکه سلیقه‌ای درمان کنیم درست نیست و شاید در کمتر کشوری اتفاق می‌افتد. خوشبختانه داروهای مورد نیاز بیماران کرونایی در کشور تولید می شود. ایجاد تشویش در خصوص درمان نامناسب در بیمارستان ها به ضرر مردم بوده و فشار زیادی بر کادر درمان می آورد. از روزهای ابتدایی بیماری در حوزه فعال هستم و اکثر بیمارانی که نتوانستیم برایشان کاری کنیم، آنهایی بودند که دیر مراجعه کرده بودند در صورتی که اگر به موقع می‌آمدند می‌توانستند درمان مناسب بگیرند.

عابدینی با تاکید بر لزوم افزایش سرعت واکسیناسیون در کشور، اظهار کرد: استقبال مردم از واکسیناسیون بسیار مهم است. لزوم پیشگری از بیماری و رعایت پروتکل‌ها و واکسیناسیون در پیک‌های بیماری بسیار مهم است. البته مردم را درک می‌کنم که پس از چندین ماه رعایت پروتکل و مسافرت نرفتن سخت است اما اکنون لزوم رعایت نکات بهداشتی خیلی بیشتر از قبل شده است؛ اما متاسفانه یا ترس از کرونا ریخته است و یا مشکلات آموزشی، اقتصادی و... در این مورد سبب عدم رعایت‌ها شده است. درصد مرگ و میر و نه تعداد آن، کاهش یافته است که احتمالا به خاطر نوع درمان‌ها است. البته تعداد مبتلایان و بستری‌های ما به مراتب نسبت به پیک‌های پیش افزایش یافته است.

دبیر کمیته علمی کووید۱۹، ادامه داد: خوشبختانه موردی سکانس شده از ویروس لامبدا در ایران نداشتیم اما یکی دو مورد از کشور ترکیه گزارش شده است که به نظارت بیشتر بر رفت و آمدها تاکید کردیم. از مردم هم می‌خواهیم مسافرت خود را به کشورهای پیگر کاهش دهند.

وی افزود: در این چند روز خیلی شنیدید که مطالعه‌ای در سازمان بهداست جهانی انجام شده است که می‌گوید رمدسیویر موثر نیست، این مطالعه ایرادات زیادی دارد. در بیمارانی که در این مطالعه این دارو را گرفتند از بیمار خفیف تا بیمار اینتوبه وجود دارند و اصلا واجد شرایط دریافت دارو نیستند.

عابدینی گفت: زمان درست و طلایی درمان کرونا خیلی مهم است و در مطالعه سازمان بهداشت جهانی درک درستی از این موضوع وجود ندارد. مطالعه‌ای خیلی بهتر به اسم actt1 داریم که ۱۰۰۰ بیمار مطالعه شدند و مشخص شده رمدسیویر مرگ و میر، نیاز به اکسیژن و نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی را کاهش میدهد. رمدسیویر مجوز اضطراری اتحادیه اروپا و سازمان غذا و داروی آمریکا را دارد ولی متاسفانه بدون فهم درست از مراحل درمانی فکر می‌کنیم این دارو معجزه می‌کند و یا کلا بی اثر است. ممکن است میزان مصرف رمدسیویر ما نسبت به سایر کشورها بیشتر باشد زیرا ما در درمان سرپایی آنتی بادی‌های مونوکولونال را نداریم اما این توجیه تجویز نامناسب دارو نیست‌. طبق برآورد معاونت درمان ۶۰ هزار بیمار در دو ماه اول سال، خدمات درمان بستری موقت گرفتند و حدود ۹۰۰ میلیارد تومان به عدم بستری بیماران کمک کرده است و سبب کاهش درصد مرگ و میر شده است.