اخصاصی کلانشهر / فاطمه صابری: 

یک/تستPCR 350هزار تومان

با وجود کاهش نسبی مراجعه و بستری افراد درگیر با کرونا در بیمارستان‌های گیلان اما همچنان از 17 شهرستان استان، 12 شهر در وضعیت قرمز و پنج شهر هم در وضعیت نارنجی قرار دارند.یعنی تغییر خاصی در آمار بستری حدود دو هزار بیمار درگیر با کرونا در بیمارستان‌های استان نداشته‌ایم.این همه در حالی است که هزاران تَن از افراد درگیر با کرونا که به صورت سرپایی به مراکز درمانی استان مراجعه می‌کنند به دلیل کمبود آزمایشگاه و هزینه‌ بالا اصلا به سراغ تست مولکولی (PCR) کووید 19 نمی‌روند و فقط براساس نشانه‌های یک ویروس همه‌گیر،جان خود را به محل آزمون و خطای پزشکان و مراکز درمانی تبدیل می‌کنند.

تصور کنید اگر تمام چند هزار شهروند درگیر با ویروس کووید طی دو هفته گذشته در گیلان به سراغ تست PCRمی‌رفتند.آیا چنین انتخابی برایشان وجود داشت؟خیر چون تنها چهار آزمایشگاه خصوصی تست مولکولی (PCR) کووید 19 در رشت مرکز استان فعال است و نرخ تشخیص ویروس کووید 19 در این آزمایشگاه‌ها 350 هزار تومان است.

با توجه به این موضوع چه تعداد از شهروندان درگیر مشکلات مالی قادر به پرداخت رقم 350هزار تومان برای تست تشخیصی و 350هزار تومان دیگر برای سی تی اسکن ریه هستند؟

هرچند طی روزهای گذشته اخباری مبنی بر ابلاغ دستور رایگان شدن تست تشخیصی کووید ۱۹ از سوی دبیرخانه شورای‌ عالی بیمه سلامت به مراکز درمانی و تشخیصی کشور منتشر شد. اما با گذشت چند روز از ماجرا نه تنها خبری از رایگان شدن تست تشخیصی کووید 19 در چهار آزمایشگاه خصوصی رشت نیست بلکه شهروندان با مراجعه به مراکز رایگان غربالگری بیماران مبتلا و یا مشکوک به کرونا که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی گیلان فعالیت می‌کنند هم با درِ بسته آن‌ها مواجه شده‌اند.

البته ساکنان رشت و دیگر شهرهای گیلان طی یک سال و نیم بعد از شیوع ویروس کرونا با این موضوع غریبه نبوده‌اند که در طول ماه چند هفته با درِ بسته یا پیغام اتمام کیت در این مراکز مواجه شوند.

نکته عجیب دیگر برای این مراکز در صورت فعالیت،طولانی بودن پروسه جوابدهی تست مثبت یا منفی به افراد مراجعه کننده است که گاه ممکن است تا یک هفته هم به طول بیانجامد.

تصور کنید فردی مشکوک به کووید 19 که عموما درگیر مشکلات مالی یا فاقد بیمه‌های تکمیلی درمانی است با مراجعه به این مرکز دولتی درخواست تست داده است اما باید چند روز منتظر پاسخ آن بماند. آنهم برای یک بیماری ویروسی عجیب مانند کرونا که هر ساعت به شکلی در می‌آید و افراد را دچار مشکلات مختلف می‌کند و در این فاصله زمانی فرد مورد نظر می‌تواند چند نفر را آلوده کند؟ یعنی تنها باید به اخلاق فردی،شهروند مراجعه کننده برای تست خوشبین بود تا در این مدت خودش را قرنطینه کند.

چند درصد از کارفرماها به صرف ادعای کارگر یا کارمند خود مبنی بر داشتن علامت بیماری ویروسی او را از حضور در محل کار معاف می‌کنند؟پس عجیب نیست افراد با شرایط شغلی ناامن فعلی،ناخواسته جان خود و افراد دیگر را به خطر بیاندازند و به بازوی چرخه ویروس تبدیل شوند.

احتمالا مسئولان دانشگاه علوم پزشکی گیلان ما را افرادی ناسپاس می‌خوانند. چون پیش از این چند باری اعلام کرده‌اند که ۴۰ مرکز  انجام تست کووید رایگان در استان فعال است و مردم در صورت عدم دسترسی به مراکز کووید ۱۹ می‌توانند به مراکز جامع سلامت نزدیک محله خود مراجعه کنند.اما واقعیت ماجرا این است که افراد اندکی آنهم در روزهای غیر پیک موفق شده‌اند از این مراکز خدمات موردی دریافت کنند و شاید یکی از دلایل قطع نشدن زنجیره بیماری کووید در گیلان و حفظ رکورد سه استان اول درگیر با کرونا از اسفند98 تا امروز همین مشکل باشد.

آیا مسئولان دانشگاه علوم پزشکی انکار می‌کنند در استانی با این حجم از درگیری با ویروس کرونا و بیش از دو میلیون پانصد هزار جمعیت و هزاران مسافر، تنها چهار آزمایشگاه خصوصی تشخیص ویروس کرونا وجود دارد و مراکز غربالگری بیماران مشکوک یا مبتلا هم از اول هرگز با تمام ظرفیت مشغول به کار نبودند و اندک زمانی بعد یک به یک از مدار خارج شدند؟از جمع 40 مرکز دولتی اعلام شده این دانشگاه چند مرکز همچنان فعال و یا امکان گرفتن تست پی سی آر را دارند؟ نکته آنکه در مراکز تشخیص تست خصوصی هم پاسخ تست بین 24 تا 48 ساعت به طول می‌انجامد البته اگر قصد سفر خارجی داشته باشید امکان کاهش این زمان به چند ساعت هم ممکن است!

کیت‌هایی برای هیچ

در این میان بازار فروش کیت‌ تشخیص سریع ویروس کرونا مخصوصا در رشت داغ است. این کیت‌ها از 90هزار تا 150هزار تومان در داروخانه‌ها و کلینیک‌ها به فروش می‌رسد.البته بعد از خرید،پزشک در زمینه نتیجه اطمینان خاطر نسبی را به بیمار نمی‌دهد. یعنی اگر جواب منفی باشد می‌گوید به این کیت‌ها اعتمادی نیست و از نظر پزشکی فاقد ارزش هستند و اگر مثبت هم باشد باز هم تشخیص نهایی را به تست پی سی آر موکول می‌کنند. سوال این است در چنین شرایطی که مردم از یک اپیدمی وحشت زده هستند وقتی قرار نیست که این کیت‌ها به یک جامعه درگیر بحران، آرامش تزریق کنند،عرضه و فروش آن در سطح وسیع در مراکز درمانی چه توجیهی دارد؟

دو/پخش عادلانه‌ی کرونا به جای توزیع دارو در داروخانه‌ها

معضل دیگر این روزها در گیلان کمبود برخی اقلام دارویی در کنار سرم تزریقی است.

اینکه در تمام طول سال شهروندان برای هر درد ساده‌ای از پزشک خواسته‌اند یا پزشک با تشخیص خود یا منافع کلینیک‌های خصوصی برای آن‌ها انواع سِرم و آمپول‌های مسکن و ویتامین را تزریق کرده، در میانه بحرانی‌ترین روزهای یک اپیدمی زمان مناسبی برای فرهنگ‌سازی کم کردن مصرف این اقلام برای مردمان وحشت زده‌ نیست.کسانی که جانشان را در خطر حمله یک ویروس وحشی می‌بنند و ماه‌هاست می‌دانند واکسن کرونا هم از آنها دریغ شده است.شاید مسئولان ندانند اما شمار زیادی از شهروندان مستاصل در غیاب واکسن،در سِرم قندی و نمکی هم دنبال معجزه درمان کرونا هستند.

طی دو هفته گذشته افراد کمی در گیلان موفق شده‌اند که تمام اقلام دارویی‌شان را در یک داروخانه تهیه کنند. در پیک کرونا کسانی که خود درگیر ویروس هستند یا پیگیر خرید دارو برای اعضای خانواده‌اند برای تهیه تمام داروهای نسخه شده،باید به چند داروخانه شهر مراجعه کنند تا شاید موفق به تهیه داروهایشان شوند.لطفی بهتر از این به کرونا ویروس برای چرخیدن بیشتر در سطح شهر و روستا سراغ دارید؟

سه/وقتی همچنان کرونا اورژانسی نیست

معضل دیگر در روزهای کرونایی عدم استقرار پزشک معالج متخصص طب اورژانس یا متخصص عفونی یا ریه حداقل در اورژانس بیمارستان رازی رشت به عنوان بیمارستان ریفرال کووید 19 است. مشکلی که از اسفند 98 تا شهریور 1400 کم و بیش وجود داشته است. احتمالا مسئولان دانشگاه علوم پزشکی یا بیمارستان رازی عنوان می‌کنند که بیمارستان فقط برای بیماران بدحال بستری است و کلینیک بیمارستان رازی که در چند متری این مرکز قرار دارد، هم متخصص عفونی دارد و هم ریه و... اما شاید شمار زیادی از مراجعه کنندگان مطلع نباشند اما آن‌هایی که افراد درمانده را به امیدی واهی از بیمارستان دور می‌کنند، می‌دانند که ساعت کار و پذیرش بیماران در آن مرکز و حتی کلینیک بعثت در حاجی آباد محدود است و هرگز نمی‌تواند جایگزین حجم مراجعه کنندگان مضطرب و پرتعداد در روزهای پیک کرونا باشد.

موارد مختلفی وجود داشته است که شهروندان با در دست داشتن تست کووید،آزمایش خون،گرافی و سی تی اسکن ریه از اورژانس بیمارستان‌های دولتی رانده شده و به مراکز خصوصی راهنمایی شده یا به آن‌ها گفته شده تا فردا صبر کنید و از کلینیک‌ها پذیرش بگیرید. در حالی که هجوم صدها بیمار کرونایی،پزشکان بخش خصوصی را هم با موج بی‌سابقه افراد درگیر با مشکلات ریه،عفونت،گوارش و...مواجه کرده،پذیرش گرفتن روزانه از متخصصان مستقر در کلینیک رازی، بعثت و پورسینا و...اگر کاری محال نباشد بسیار دشوار است.بماند که در همین دوران پیک، سایت نوبت اینترنتی مراکز دولتی هم از دسترس خارج شده و بیمارانی که موفق به تماس تلفنی می‌شوند هم با پیام نوبت برای 48 ساعت تا دو هفته بعد مواجه می‌شوند. یادتان که نرفته ما درباره مشکلات در یک همه‌گیری با قدرت سرایت بالا صحبت می‌کنیم و نه دل درد یا کمردرد در یک روز عادی.

راه ورود به بیمارستان؛ فقط با برانکارد

با گذشت یک سال و نیم از شیوع کووید لازم است که به مقامات دانشگاه علوم پزشکی توضیح داده شود؛فردی که مشکوک به این ویروس است باید در ساعات اولیه اطمینان حاصل کند تا اطرافیانش درگیر این ویروس نشوند؟ می‌دانیم که بیمارستان در جواب اعتراض افراد می‌گوید که کمبود تخت یا نیروی متخصص داریم و باید همین میزان را وقف افراد بستری بدحال کنیم. سوال این است که حال افراد پشت درِ بیمارستان هم باید آنقدر وخیم شود که با برانکارد به داخل بیمارستان برده شوند تا خود و اطرافیان لحظات عمرشان را به شماره بنشینند؟حالا با این سهل‌انگاری یا سهل‌گیری چه اتفاقی می‌افتد؟ قطعا نتیجه‌ای جز افزایش مرگ و میر و ادامه شرایط موجود یعنی روند سینوسی بیماری کرونا نمی‌توان متصور شد.

چهار/تجویز آنتی‌بیوتیک برای یک ویروس ادامه دارد

معضل دیگر روزهای پیک کرونا در گیلان عدم پروتکل درمانی مشخص برای بیماران مبتلا یا مشکوک به کووید-۱۹ سرپایی است. ناگفته پیداست که کرونا ویروس هنوز درمان دارویی مشخصی ندارد و پزشک با تشخیص وضعیت هر بیمار برای او دارو تجویز می‌کند. ولی این حجم از تجویز آنتی بیوتیک تزریقی و خوراکی برای افراد درگیر یا مشکوک به ابتلای یک عفونت ویروسی واقعا برای مقامات بهداشت و درمان استان عجیب نیست؟

اگر این اظهارات را ادعایی عبث می‌پندارند می‌توانند فقط حجم آنتی بیوتیک‌های تجویز شده طی سه هفته گذشته و مراجعات چند باره افراد بی رمق شده به دنبال مصرف آنتی بیوتیک به درمانگاه‌ها و مطب‌های خصوصی و دولتی را بررسی کنند.

پنج/راز پررونق ماندن گورستان‌های گیلان

در حالی که رئیس پلیس راه گیلان خبر داده در پیک پنجم و مدت اجرای طرح محدودیت‌های تردد از ورود ۳۱ هزار خودرو به گیلان جلوگیری شد اما در همین روزها و در حالی که روزانه بیش از 50 فوتی رسمی براثر کووید در بیمارستان‌های استان اعلام می‌شد اکثر آموزشگاه‌های آزاد هنری و غیره هنری،آرایشگاه‌ها،بوتیک‌ها و دهها مشاغل غیرضروری دیگر همچنان مشغول فعالیت بوده‌اند. حتی کلاس‌های آموزش موسیقی به کودکان هم در این مدت تعطیل نشده است.

حالا انتظار داریم با شرح رفته و تبدیل «انتظار» تزریق واکسن کرونا به «سراب»،پررفت و آمدترین جای این استان همچنان مراکز پزشکی و گورستان‌ها نباشند؟