کلانشهر : افزایش قیمت اینترنت از سوی اپراتورها، همچنان با واکنش مردم، کسب‌وکارها، نمایندگان مجلس و رسانه‌ها همراه است. سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، چند روز پس از حذف بسته‌های به‌صرفه و درواقع افزایش قیمت اینترنت، برای تلطیف فضا اعلام کرد که افزایش قیمت با دلایل توجیهی اپراتورها امکان‌پذیر است و بخشی از این دلایل توجیهی را به «افزایش کیفیت اینترنت» ترجمه کرد. به‌عبارت دیگر، رگولاتوری اعلام کرد، به اپراتورهایی که ما را برای افزایش کیفیت توجیه کرده‌اند، مجوز افزایش قیمت داده‌ایم.
صادق عباسی‌شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که به‌صورت رسمی متولی تعیین قیمت اینترنت است به‌تازگی در گفت‌وگویی اعلام کرده است که خدمات‌دهندگان اینترنت ثابت و موبابل با این افزایش قیمت «باید» در عرض ۳سال کیفیت اینترنت خود را دوبرابر کنند.
با این حال، چالشی که پیش از این هم مطرح شده، این است که هیچ‌گونه ضمانت اجرایی برای افزایش کیفیت اینترنت از سوی اپراتورها وجود ندارد و سازوکاری هم برای دستیابی به این هدف تدوین نشده است. این در حالی است که کارشناسان معتقدند تضمین افزایش کیفیت، بازار رقابتی است، نه دستور و بخشنامه. بنابراین، روشن است که نمی‌توان در عمل، افزایش قیمت را منوط به افزایش کیفیت کرد؛ همانطور که بازارهای دیگر هم گواه این موضوع هستند. با این حال، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرده انتظار رگولاتوری از اپراتورها پوشش کامل، کیفیت بهتر و ارتقای فناوری به‌عنوان یکی از مطالبات مردم است و نه افزایش تعرفه.

افزایش کیفیت در بازار رقابت

احمدرضا نخجوانی، مدیرعامل گروه شرکت‌های شاتل در پاسخ به این پرسش که چه تضمینی برای افزایش کیفیت اینترنت پس از افزایش‌های صورت گرفته در قیمت اینترنت وجود دارد، گفت: «واقعیت این است که صرف‌نظر از کیفیت، این حق اپراتورهاست که قیمت خدمات خود را افزایش دهند. البته اگر اپراتوری یارانه می‌گیرد، باید در این زمینه جوابگو هم باشد. اما مگر اپراتورها یارانه یا حمایتی دریافت می‌کنند که حق افزایش قیمت نداشته باشند.»
نخجوانی با طرح این پرسش که تفاوت یک اپراتور با یک شرکت لبنیاتی چیست، توضیح می‌دهد که اپراتورها هم چیزی به‌عنوان «قیمت تمام‌شده» دارند که با افزایش قیمت تمام‌شده، تحت فشار قرار می‌گیرند.
او این موضوع را که افزایش قیمت منوط به افزایش کیفیت است، حرف مبهمی می‌داند و عنوان می‌کند که نمی‌شود در مورد آن قضاوت کرد.
نخجوانی با اشاره به مصوبه177 کمیسیون تنظیم مقررات می‌گوید: «شاید منظور از این حرف این باشد که طبق مصوبات، اپراتور اگر سرویس دیتا را با دسترسی‌پذیری(availability) متفاوت ارائه دهد، می‌تواند قیمت متفاوت هم داشته باشد.»
این فعال حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات با این حال می‌گوید: «صرف‌نظر از این موضوع، تصور کنید که یک اپراتور کیفیت خود را افزایش ندهد. مگر بازار، بازار رقابتی نیست. مردم اگر احساس کنند که یک اپراتور در برابر پولی که دریافت می‌کند، کیفیت مورد انتظار را ارائه نمی‌دهد، حتما اپراتور دیگری را جایگزین می‌کنند.»
نخجوانی با اشاره به اینکه کار حاکمیت این است که رقابت را توسعه دهد و اجازه دهد سازوکار بازار، تکلیف را روشن کند، دوره‌ای را یادآوری می‌کند که تکنولوژی ADSL پررونق بود.
به‌گفته او «آیا در آن زمان، وزارت ارتباطات گفته بود که سرعت را باز بگذارید؟ خیر. اپراتورها برای حضور در میدان رقابت و جلب رضایت مردم تصمیم گرفته بودند که سرعت را باز بگذارند.»
نخجوانی در عین حال به این موضوع نیز اشاره می‌کند که «آیا تا به حال شنیده‌اید که یک سازمان عنوان کند، ما اجازه نمی‌دهیم قیمت گوجه‌فرنگی اضافه شود، مگر اینکه تولیدکننده کیفیت گوجه‌فرنگی را افزایش دهد.»

رایزنی برای چگونگی دستیابی به کیفیت

این در حالی است که صادق عباسی‌شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری) چندی پیش اعلام می‌کند که «با این افزایش قیمت‌ها و امکان سرمایه‌گذاری اپراتور‌ها، دیگر بهانه‌ای از آنها نمی‌پذیریم و خواسته‌ایم که برنامه خود را به‌صورت گام‌های یکساله جهت پوشش کامل پهن‌باند سیار، افزایش دوبرابری کیفیت و پوشش 5G حداقل برای ۱۰درصد جمعیت کشور تا 3سال آینده به ما ارائه کنند.» او با اشاره به اینکه همگی برای بهبود کیفیت اینترنت ظرف ۳سال آینده به توافق رسیده‌ایم، می‌گوید: «اما اینکه رسیدن به این هدف باید چگونه باشد در مورد آن هنوز در حال رایزنی با اپراتورها هستیم.» عباسی‌شاهکوه همچنین از نظارت بر اپراتورها خبر می‌دهد و می‌گوید: «ما در بازه‌های زمانی ۶ماهه، براساس شاخص‌‌های تعریف‌شده وضعیت شبکه را بررسی می‌کنیم تا سرویسی که به کاربران می‌رسد در نهایت به بهبود قابل توجهی برسد.»