خصوصیاتی مثل خیابان گردی به عنوان تفریح یا پیاده روی خانوادگی و یا دوستانه در خیابان‌های رشت تا پاسی از شب همراه با خوردن انواع کباب و گاری کباب و خوردن بستنی،یخ در بهشت،کدو،باقالا، فالوده و اخته خمس که تا پاسی ازشب در سطح شهر دیده می‌شود رشت را به شهری تبدیل می‌کند که «روح زندگی» در آن جاری است این همان نکته‌ی مهمی است که می‌پرسند شهری که جای خاصی برای دیدن ندارد چرا مردمانش اینقدر به آن علاقه دارند.

جزئیات طرح پیشنهادی احداث دو «پارکِ خوردنی» در رشت،شهر خلاق خوراک
کلانشهر :رضا حقی- با توجه به داشتن پسوند رشت، شهر خلاق خوراک، زیبنده است احداث پارک‌های موضوعی* با محوریت غذا در رشت در دستور کار شهرداری قرار گیرد.

پارک‌هایی با طراحی مخصوص عرضه انواع غذا، تنقلات و نوشیدنی که در طول شبانه روز می‌تواند دایر باشند.

رشت اگر حتی به عنوان شهر خلاق خوراک از طرف یونسکو شناخته نمی‌شد به علت دارا بودن روحیات و فرهنگ شهروندانش احتیاج به پارک‌های خوراک محور دارد. مردمانی که دارای خصوصیات کم نظیری نسبت به اکثر شهروندان شهر‌های دیگر کشور است خصوصیاتی مثل خیابان گردی به عنوان تفریح یا پیاده روی خانوادگی و یا دوستانه در خیابان‌ها تا پاسی از شب همراه با خوردن انواع خوراکی و دسر و تنقلاتی که با توجه به فصل و مناسبت‌ها تنوع زیادی دارد.

از خوردن انواع کباب - گاری کباب - از عصر تا صبح گرفته تا خوردن انواع بستنی، یخ در بهشت، کدو، باقالا، فالوده و اخته خمس تا که تا پاسی ازشب در سطح شهر دیده می‌شود.

همه این‌ها رشت را به شهری زنده تبدیل می‌کند. شهری که روح زندگی در آن جاری است.

این همان نکته‌ی مهمی است که می‌پرسند شهری که جای خاصی برای دیدن ندارد چرا مردمانش اینقدر به آن علاقه دارند؛ روح جاری زندگی در طول شبانه روز در کمتر شهری مثل رشت دیده می‌شود.

با ایجاد پارک‌های موضوعی خوراک محور علاوه بر دسترسی آسان عموم شهروندان به انواع غذا‌های دلخواه می‌توان گام عملی در راستای برندسازی شهری، جذب گردشگرو برداشتن یک گام عملی اولیه جهت ایجاد زیر ساخت برای عنوان رشت شهر خلاق خوراک برداشت.

تعدادی از پارک‌های موضوعی خوراک محور را که می‌تواند در دستور کار آینده شهرداری قرار گیرد طی چند یادداشت به آن خواهم پرداخت.

۱- پارک صبحانه

این پارک موضوعی را می‌توان در فضایی به مساحت ۲ الی ۳ هزار متر مربع در چند نقطه شهر ایجاد کرد.

بسیاری از ۶۵ پارک موجود سطح شهر رشت قابلیت تبدیل شدن به پارک صبحانه را دارد.

در این پارک نیمکت‌ها، منابع نوری وفضای سبز به شکل غذا‌های صبحانه طراحی می‌شود و غرفه‌ها وآلاچیق عرضه خوراک نیز به ابعاد ۱۰ الی ۵۰ متر به شکل غذا‌های صبحانه طراحی و اجرا می‌شود تا غذا‌های مخصوص صبحانه در آنجا عرضه شود.

صبحانه رشتی‌ها دارای تنوع زیادی است. کته کباب، لوبیا با کباب، املت، نیمرو، کله پاچه، انواع مربا، پنیر،هلیم و آش.

که هر غرفه به عرضه یک خوراک اختصاص می‌یابد.

بی‌شک صبحانه در محیط پارک در فضایی فانتزی و یا در آلاچیق و غرفه‌هایی که به صورت تابه، دیگ آش، نیمرو، کله گوسفند، طراحی شده‌اند برای هر گردشگر و یا شهروندی جذاب خواهد بود.

با توجه به فرهنگ غذایی مردم رشت این پارک می‌تواند به صورت شبانه روزی فعالیت کنند.
whatsapp image 2022 05 20 at 11.41.18 am.jpeg

۲ - پارک موضوعی «قیل نهار»

وعده غذایی قیل نهار وعده غذایی مخصوص شهرستان رشت است. این وعده غذایی مخصوص دارای قدمتی طولانی در منطقه است.

 وعده غذایی منحصر به فرد که زنان و مردان شالیکار آن را در کنار شالیزار یا باغ با انداختن زیرانداز و سفره‌ایی مشغول خوردن آن می‌شوند.

 این وعده غذایی حدود ساعت ۹ سرو می‌شود. چون این وعده غذایی قبل از نهار خورده می‌شود،  به آن قیل نهار یعنی قبل از نهار می گویند.

این سنت از دیرباز رواج داشته است. گفته می‌شود در زمان‌های قدیم اگر وضع مالی خانوادهایی مساعد نبود با بردن ظروف خالی در این ساعت  به سر شالیزار وانمود می‌کردند که در حال خوردن این وعده غذایی هستند.

 با اختصاص تعدادی از پارک‌های موجود رشت با مساحتی بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ متر مربع می توان نسبت به ایجاد این پارک موضوعی اقدام نمود.

در این پارک موضوعی انواع خوراکی‌هایی که مخصوص این وعده غذایی است سرو می‌شود. غذاهای ساده ایی که برای بسیاری از شهروندان و گردشگران می‌تواند غذای خاص، منحصر به فرد، ارگانیک و ارزان باشد. چون در بسیاری از شهرهای دیگر این خوراکی‌ها به این صورت سرو  نمی‌شود.

 خوراک‌هایی  که مخصوص این وعده غذایی است. که متاسفانه در سالیان اخیر نسل جدید با آن آشنایی کمتری دارد. برای آشنایی تعدادی از این خوراکی‌ها را معرفی می‌کنم.

 خمس نوعی مربای انگور است با وجود اینکه در کشور ما تنوع مربا وجود دارد ولی مربای انگور در آن‌ها دیده نمی شود این مربا به عنوان غذای خاص، خود به تنهایی می‌تواند تبدیل به برند شهر خلاق خوراک باشد - مثل مربای گردو که که برند و سوغات معروف کشورارمنستان است - ما  جزو معدودمردمانی در دنیا هستیم که با مربا خورشت درست می‌کنیم!

خورشتی که همراه برنج و یا نان  سرو می شود. علاوه بر اینکه خمس به عنوان مربا استفاده می‌شود آن را  در تابه با روغن سرخ می کنند و با چند تخم مرغ مخلوط می‌کنند و تبدیل به خورشتی به نام خمس بیج می‌شود. این غذا انرژی زنان و مردان شالیکار در طول روز را دوچندان می‌کند.

 از دیگر غذاهای خاص این وعده غذایی باقلای مازندرانی به صورت خیس کرده در آب - دیسانه باقلا - و یا به صورت خام و تازه که مخصوص فصل بهار است  سرو می شود. - خوردن باقلا به صورت خام و یا تازه خوری مخصوص شهر ماست و در بقیه شهرها به صورت پخته استفاده می‌شود.

  از دیگر خوراکی‌های مخصوص این وعده غذایی خوردن سیر با  پنیر محلی سیاهمزگی و همچنین پنیر بی نمک - سسه پنیر-  زیتون، پیاز، گوجه وخیار و یا اشپل با برنج کته است.

 خوراکی‌های خاصی مثل باقلا، زیتون، سیر خوراکی‌های گیاهی هستند که بدون هیچ طبخ خاصی مصرف می شوند.

از دیگر خوراکی‌های مخصوص این وعده غذایی شیر همراه با دوشاب یا شیره انگور است.

نکته جالب توجه دیگر این وعده غذایی نوع نشستن در کنار همدیگر است. به علت رفع خستگی از کار روزانه موقع خوردن غدا هر دو نفر پشت خودشان را به هم می چسبانند تا تکیه گاه داشته باشند و خستگی‌شان کم شوند.

برای جذابیت بیشتر وایجاد برند خاص می توان در پارک موضوعی قیل نهار سفره را مانند شالیکاران در روی زمین انداخت وبا تکیه دادن دونفری  پشت همدیگر فضایی مفرح،خاص، بدیع در راستای حفظ و اشاعه سنت وفرهنگ بومی ایجاد نمود.

 این غذاهای سنتی در سالیان نزدیک تنوع بیشتری پیدا کرده است. غذاهای گیاهی مثل ترش تره، گیجاواش تره یا پامادور خورشت نیز به آن اضافه شده است. این خوراکی ها  معمولا در هیچ رستورانی  سرو نمی‌شود.

برندسازی شهری و استفاده بهینه از عنوان رشت شهر خلاق خوراک همیشه با هزینه کرد همراه نیست قدری خلاقیت و  و مدیریت صحیح شهری را طلب می کند. این خلاقیت و برند سازی علاوه بر اینکه هیچ هزینه ای از منابع شهرداری برای آن استفاده نمی‌شود بلکه با واگذاری و نگهداری مدیریت این پارک ها به بخش خصوصی از هزینه‌های میلیاردی حفظ و نگهداری پارک‌های سطح شهر کاسته می‌شود.

با اخذ اجاره از محل در اختیار گذاشتن مکان پارک‌ها به بخش خصوصی  منبع درآمد پایداری برای شهرداری ایجاد می‌شود.

 المان‌های حجمی، نیمکت‌ها و منابع نوری این پارک شبیه  سیر، باقلا، زیتون و پیاز طراحی می‌شود.

 با کاشتن محصولاتی مثل باقلا، سیر، گوجه، خیار، پیاز، زیتون، انگور در محوطه فضای سبز این پارک موضوعی به جای کاشت گل یا درختانی که در همه پارکها کاشته می‌شوند و تکراری است  می توان جذابیت این پارک را چندین برابر کرد. با این اقدام هزینه خرید و نگهداری گل و درختان تزئینی به صفر می‌رسد و با فروش محصولات گیاهی درآمدزایی  جداگانه ایی نیز صورت می گیرد.

 فضای سبز این پارک‌ها در سطح شهر می‌تواند نماد خوبی از رشت شهر خلاق خوراک باشد.

 در همین راستا  این پارک‌ها را می توان به  محل برگزاری جشنواره‌هایی فصلی با محصولات مرتبط تبدیل کرد.

 با برگزاری جشنواره  باقلا و یا سیر در بهار، جشنواره خمس و دوشاب در تابستان و جشنواره پنیر محلی در پاییز می توان علاوه بر برندسازی پارک، رشت را به یکی از قطب‌های گردشگری شمال کشور تبدیل کرد.
قی ناهار گیلان (2).jpeg

با ایجاد پارک‌های موضوعی خوراک محور می‌توان به اهداف زیر دست یافت؛

۱ - ایجاد محیطی آرام و دلنشین برای عموم شهروندان و گردشگران جهت سرو غذا

 ۲ - اقدام عملی برای برندسازی شهری به عنوان رشت شهر خلاق خوراک

 ۳ - ایجاد درآمد پایدار برای شهرداری

 ۴ -  اقدام عملی جذب گردشگر و ایجاد چرخه اقتصادی شهری بدون هزینه مالی از منابع شهرداری

 ۵ - الگوسازی برای ایجاد رستوران‌های پارکی و یا باغ رستوران در کشور

۶ - حفظ و اشاعه فرهنگ و سنت غذایی منطقه و معرفی هویت بومی، محلی  و پاسداشت فرهنگ غذایی سالم و گیاهی

۷ - داشتن چشم انداز و اقدام عملی جهت جذب سرمایه گذار برای تولید انبوه  غذاهای گیاهی و ارگانیک

 ۸ -  استفاده بهینه از پارک‌های سطح شهر که برای عموم شهروندان شناخته شده نیستند.

۹ - الگوسازی خلاقانه برای طراحی پارک‌های خوراک محور در شهرهای دیگر و فروش امتیاز نمایندگی این برند - امری مثل فروش نمایندگی محصولات غذایی با  برند خاص که در چند سال اخیر در کشور ما مورد استقبال قرار گرفته است و درآمدهای میلیاردی فقط از بابت فروش نمایندگی در شهرهای دیگر به دست می آورند-

۱۰- اقدام عملی در جهت توجه واهمیت دادن به فرهنگ  شهروندان در راستای افزایش سرمایه اجتماعی
قی ناهار گیلان (1).jpeg