نام این جشن «نوروزبَل» بود. هرچند این نام از حدود دو دهه گذشته به گوش برخی از جوانان گیلان رسیده است اما ریشه آن در زیست مردم این سامان به بیش از ۱۵۰۰ سال می‌رسد و طبق گاه شمار گیلکی مرداد ۱۴۰۱برابر با ۱۵۹۶گیلانی است.

نوروز بل در گاه شمار گیلکی به عنوان آغاز سال دیلمی ثبت شده و اقوام مختلف گیلان در کنار شماری از ساکنان غرب مازندران، الموت قزوین و طالقان البرز هم این روز را جشن می‌گرفتند.

محققان در ریشه‌یابی نوروزبل نوشته‌اند که در زبان گیلکی «بَل» به معنی شعله آتش است و از آنجایی که زمستان‌های پُربرف و بدون زایش طبیعت در عهد پیشین، دوره‌ای هراس‌انگیز برای زنده ماندن بود به همین دلیل آن‌ها اعتقاد داشتند با برافروختن آتش در ایامی چون نوروزبل در اواسط مردادماه از شدت سرما و برف در فصل زمستان کم می‌شد. در واقع نوروزبل ریشه در معیشت و زندگی دامداری داشت و پس از برگزاری جشن نوروزبل چوپان‌ها آماده می‌شدند از‌ییلاق به جلگه کوچ کنند.

بواسطه‌ی سنت شفاهی نوروزبل نکات دقیقی درباره اجرای آن وجود ندارد و سالیان طولانی خبری از برپایی این رسم نبود اما به طور کلی در گردهمایی نوروز بل بعد از برپایی آتش چنین شعر‌هایی را به صورت جمعی می‌خوانند: نوروز بل آمد، تی سال ببی سال سو(سال تو همراه با نور و آتش و نور باشد) نو بدی خونه واشو (هرکسی مالش را می‌دهد) و کسی که می‌گیرد برکت می‌دانند. سپس نوازندگان منطقه با للوا و نقاره جشن را مزین می‌کنند.

خانواده‌ها در این جشن با آرزوی خیر و نیکی برای مردم گیلان با پخت شیرینی، سوارکاری، موسیقی و آواز ساعاتی را به شادی می‌گذرانند.

در خرداد ۱۳۹۶ نوروز بل گیلان در فهرست آثار ملی با شماره ۴۱۳ به عنوان میراث ناملموس ثبت شد تا گیلان علاوه بر جشن‌های ملی، جشن‌های خاص خود را هم پاس بدارد. هرچند در دوسال اخیر شیوع ویروس کرونا برگزاری گردهمایی عمومی نوروزبل را با وقفه مواجه کرده است اما طی سال‌های گذشته روستای ملکوت املش، نوروز محله دیلمان و آسیابر سیاهکل از جمله میزبانان آئین سال نوی گیلانیان بودند.

شاید در دنیای مدرن نتوان همذات پنداری کافی را با جشن‌ها و سنت‌های باستانی داشت اما در جوامع توسعه یافته، تنوع اقلیمی مانند یک سرمایه پاس داشته می‌شود و از محل توجه به آیین‌ها و باور‌های سنتی، صنعت گردشگری خود را گسترش می‌دهند.