کلانشهر:در سال های اخیر تحریم های اقتصادی به عنوان یکی از مهم‌ترین مسایل موردبحث در مجامع علمی ایران و جهان قرارگرفته است. ادبیات عظیم و پرجنب و جوش در مورد اثرات نامطلوب تحریم های اقتصادی بر وضعیت بشردوستانه و اقتصادی کشورهای هدف وجود دارد. تورم به عنوان پدیده اقتصادی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی دولت مردان و صاحب نظران اقتصادی به حساب می‌آید. اهمیت متغیر تورم به عنوان یکی از متغیرهای اساسی کلان اقتصادی به دلیل همبستگی بالای آنها با سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر کسی پوشیده نیست. تجزیه و تحلیل تغییرات نرخ تورم اقتصادی ایران پس از اعمال تحریم‌ها به کمک داده‌های بانک‌مرکزی نشان از تاثیرات تحریم‌ها بر نرخ تورم دارد. در چند وقت اخیر با مطرح شدن حذف ارز ترجیحی از اقتصاد بیمار ایران با عنوان جراحی اقتصادی، مجدد یک تورم افسارگسیخته دیگر به تن نحیف اقتصاد تزریق شد و جیب مردم را بیش از پیش خالی کرد. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا اقتصاد ایران از تورم خلاص نمی‌شود. برای رسیدن به پاسخ یا دو تن از نمایندگان مجلس یازدهم و از اعضای کمیسیون اقتصادی به گفتگو نشستیم.

رکود، تورم و تحریم، هرسه در ایران

غلامرضا مرحبا عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی  در مورد موضوع یاد شده اظهار کرد:  تورم، خروجی یک سری اقدامات و اتفاقات در اقتصاد است. اگر نتوانیم این مهره و شاخص‌هایی که در اقتصاد وجود دارد را در کنار هم به درستی تنظیم کنیم یکی از خروجی‌های آن به صورت تورم بالا دیده خواهد شد، خلق پول بدون پشتوانه جزو عوامل تورم‌زا است. نرخ بهره‌، حجم و سرعت نقدینگی در جامعه بی تاثیر در تورم نیست. ما باید بدانیم که سیاست‌های پولی و مالی را به نحوی طراحی کنیم که بتوانیم تورم را کنترل کنیم. سیاست انبساطی در شرایطی که ما تورم نزدیک به ۶۰ درصد داریم سیاست خطرناکی است.
نماینده مردم آستارا در مجلس ادامه داد: بنابراین ما باید این شاخص‌های اقتصادی را متناسب با هدف خود که در حال حاضر کنترل تورم ۶۰ درصدی است انجام دهیم. بعد از آن رساندن آن به حدی است که اقتصاد بتواند نفس بکشد و در مرحله بعدی برنامه‌‌ریزی‌ برای خروج از رکود است. ما در حال حاضر رکود، تورم و تحریم را داریم. همه این ها در کنار هم باعث شده است که شرایط مناسبی احساس نشود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا عواملی مانند افزایش ۵۷ درصدی دستمزد یا حذف یک باره ارز ترجیحی بر تورم اثرگذار بوده اند یا خیر اظهار کرد: این‌ها در تورم بی‌تاثیر نیستند چون نقدینگی را افزایش می‌دهند. هر آن چیزی که نقدینگی را در سیاست انبساطی جامعه افزایش دهد باعث تورم می شود.

مرحبا در پاسخ به اینکه آیا نحوه اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی که به‌ شکل تدریجی اجرا نشد از ضعف تصمیم گیری بود یا از فشارهای خارجی مانند جنگ روسیه، اظهار کرد: شخصا معتقد هستم که می شد این سیاست را بهتر اجرا کرد. ما خیلی موفقیت آمیز نتوانستیم حذف ارز ترجیحی را اجرا نکردیم و با عجله اجرا کردیم.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: بنده موافق حذف ارز ترجیحی بودم و هستم، قرار بر این بود که کارت‌های اعتباری به مردم داده شود و یارانه نقدی نباشد. چند ماهی است که ارز ترجیحی حذف شده ولی ما هنوز به مرحله ای که باید نرسیده‌ایم باید اول زیر ساخت ها آماده می‌شد، کارت ها توزیع می شد، آموزش های لازم به مردم داده می شد و بعد ارز ترجیحی را حذف می‌کردند.

عوامل موثر بر تورم

فتح اله توسلی نماینده مردم کبودرآهنگ در مجلس شورای اسلامی در مورد موضوع یادشده اظهار کرد: تورم ناشی از متغیر های بسیار زیادی است.یکی از آنها بحث ارز است که چه مقدار ارز در خزانه ما واریز می‌شود چون باید یک ورود و خروج متناسب با تامین منابع ارزی کشور وجود داشته باشد.

وی افزود: اکنون یک مقداری نابسامانی در مدیریت اقتصادی کشور وجود دارد. ناهماهنگی بین بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه، موضوع مالیات و عدم تعادل بین درآمدهای مردم و مالیات‌هایی که اخذ می‌شود. بورس هنوز به حالت عادی برنگشته است. این‌ عوامل باعث شده است که شاهد تورم در جامعه باشیم.  دولت تلاش می کند که خلق پول را کنترل کند ولی واقعیت این است که تا الان چندان موفق نبوده و متاسفانه شاهد تورم در جامعه هستیم وافزایش هزینه های زندگی مردم را می بینیم.

عضو کمیسیون اقتصادی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا دولت در حذف ارز ترجیحی موفق بوده است یا خیر اظهار کرد: دولت قول داده بود که قبل از اینکه ارز ترجیحی را به شکل امروزی ببینیم درآورد برنامه ارائه دهد دولت باید ساختارها و زیر ساختارهای لازم را فراهم کند و کارها اولیه را انجام دهد که شوک کمتری به جامعه و اقتصاد وارد شود. اما این موضوع را ندیدیم که دولت برنامه جامعه‌ای ارائه دهد. هنوز که ما در مجلس هستیم نمی دانیم چه مقدار از منابعی که حاصل از حذف ارز ترجیحی بوده است هزینه شده و کجا هزینه شده، دولت گزارش جامعی به ما نداده است.