کلانشهر: حدود دو هفته قبل بود که با همزمان با نامه‌ای از سوی شاپرک به پرداخت‌یارها مبنی بر اینکه باید هر چه سریع‌تر دامنه خود را از com. به ir. تغییر کند. همین موضوع باعث دامن زدن به شایعات راه‌اندازی اینترنت ملی یا همان شبکه ملی اطلاعات شد.

با وجود این، پس از انتشار این نامه، شاپرک اعلام کرد که این تصمیم به معنی از دسترس خارج شدن اینترنت نیست و الزامی هم برای حذف دامنه دات‌کام وجود ندارد؛ تنها الزام موجود این است که این شرکت‌ها دامنه دات‌آی‌آر را در اختیار داشته باشند تا در صورت ایجاد اختلال روی دامنه‌های دات‌کام بتوانند از گزینه جایگزین استفاده کنند.

این در حالیست که در چند ماه اخیر، تمامی اقداماتی که دولت در رابطه با اینترنت کشور انجام داده، ظاهرا گویای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات است. چراکه اینترنت ملی یا همان شبکه ملی اطلاعات دغدغه مسئولان و کاربران شده است. مسئولان دغدغه راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را دارند و کاربران از ایجاد آن هراس دارند، چراکه معتقدند که اینترنت ملی موجب قطع ارتباط آن‌ها جهان خواهد شد.

تکمیل اینترنت ملی تا سال 1404

راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت ملی از همان ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم جزو اصلی‌ترین برنامه‌ها عنوان شد. ایجاد شبکه ملی اطلاعات از سال ۱۳۸۴ در کشور مطرح شده است و طی ۱۵ سال اخیر دولت ها تلاش کردند این شبکه را راه اندازی کنند، اما تا امروز همچنان ناکام مانده‌اند.

از اول مهر امسال بود که موج جدیدی از محدودیت‌های اینترنت با فیلترینگ دائمی اینستاگرام و واتساپ راه افتاد و پس از آن نیز بسیاری زیرمجموعه‌های گوگل مانند گوگل پلی و گوگل مپ برای همیشه فیلتر شدند. اما تاکنون هیچ تصمیم جدیدی درباره فیلترینگ دائمی گرفته نشده و حتی وزیر ارتباطات به همواره می‌گوید که فیلتر کردن شبکه‌های خارجی ارتباطی به وزارت ارتباطات ندارد و زمان دقیق رفع فیلتر هم مشخص نیست.

این درحالیست که وزیر ارتباطات در مهر امسال اعلام کرد که بر اساس برنامه ارائه شده تا سال ۱۴۰۴ و خیلی زودتر از آن با حداکثر استفاده از توان داخلی و بخش خصوصی، لایه‌های مختلف شبکه ملی اطلاعات را راه‌اندازی می‌کند.

همچنین، فیلترینگ فعلی نیز تصمیم صریح شورای امنیت کشور به ریاست وزیر کشور است که مسئولان می‌گویند تصمیم آنها موقت بوده اما فعلا شرایط را برای برداشتن این محدودیت‌ها صلاح نمی‌دانند. اما با این حال سه ماه از محدودیت‌های شدید اینترنتی گذشته است و به نظر می‌رسد که دولت سیزدهم هر روز به روز راه‌اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات نزدیک‌تر می‌شود.

با وجود دیدگاه‌های منفی که احاد جامعه نسبت به اینترنت ملی دارند، اما زارع‌پور در آخرین اظهارات خود گفته است که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به معنای قطعی اینترنت نیست و شبکه ملی اطلاعات یک شبکه پرسرعت و باکیفیت در گستره جمهوری اسلامی ایران است که بر بستر آن خدمات باکیفیت ارائه می‌شود و اینترنت هم یکی از خدماتی است که بر این بستر به مردم عرضه می‌شود.

خسارت ملی شدن اینترنت چقدر است؟
به طورکلی اما موضوع شبکه ملی اطلاعات تا زمانی که نتواند به نیاز‌های جامعه کاملا پاسخ دهد، اقدامی غیرمعقول محسوب می‌شود. چراکه یکی از چالش‌های بزرگ برای تصمیم به فیلترینگ پلتفرمی چون اینستاگرام‌، نقش کلیدی این اپلیکیشن بر زندگی جمعیت زیادی دارد.

همانطور که آمارها هم می‌گویند حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار فروشگاه اینستاگرامی در کشور فعالیت دارند که به واسطه آن حدود یک میلیون نفر به شکل مستقیم و حدود ۹ میلیون نفر به شکل غیرمستقیم از آنها درآمد کسب می‌کردند که طی این مدت فعالیت تمام آنها با اختلال شدید مواجه شده است.

همچنین، براساس آماری که رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران اعلام کرد: 35هزار میلیارد تومان به اقتصاد حوزه فناوری اطلاعات و 45 هزار میلیارد تومان به کسب‌وکارهای سایر حوزه‌ها خسارت وارد شده است.

در کنار این ضرر 80 هزار میلیارد تومانی کسب‌وکارها، نگرانی جدی درباره افزایش تعدیل نیروی متخصص در بنگاه‌های اقتصادی وجود دارد که به اعتقاد فردیس، به اخلال در اقتصاد دیجیتال منجر خواهد شد.

در پی اعداد و ارقام کلانی که از خسارت‌های فیلترینگ منتشر می‌شد، وزارت ارتباطات بسته حمایتی برای کسب‌وکارهای آسیب دیده را تدارک دید. اما کارشناسان این حوزه معتقدند که دارای ایرادات فراوانی است و تا زمانی که محدودیت‌های اینترنت ادامه داشته باشد، حمایت‌ها از کسب‌وکارها تا وقتی که زیرساخت‌ها کاملا مهیا نباشد، بیشتر شبیه به شوخی است.

حالا در اینجا این سوال مطرح می‌شود این خسارت‌های کلان تنها در پی فیلتر چندین پلتفرم و شبکه اجتماعی خارجی اتفاق افتاد؛ اگر اینترنت ملی که به عقیده کارشناسان به احتمال زیاد باعث می‌شود که تمامی ارتباطات در داخل کشور صورت بگیرد اجرا شود، چقدر به کسب‌وکارها و کاربران خسارت وارد می‌کند؟