کلانشهر: «زیتون پرورده منتخب بهترین غذای وگان (گیاهی) در فهرست صد کشور جهان» خبری بود که برق شوق را یکبار دیگر پس از دریافت عنوان رشت، شهر خلاق خوراک شناسی جهان بر چشم مادربزرگان گیلانی نشاند.

شاید انتخاب زیتون پرورده گیلان از سوی یک اطلس جهانی از بین یکصد غذای وگان(گیاهی) موجب خوشحالی شد اما واقعیت این است که عطر و طعم غذای مادربزرگان گیلانی موجب شد هشت سال پیش رشت با عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در نشست یونسکو در پاریس به شبکه شهرهای خلاق جهان بپیوندد.

خوشمزه‌ترین جاذبه گردشگری گیلان غذاهای محلی است که طعم طبیعت در درونش رسوخ کرده و باقلاقاتوق؛ ساده‌ترین و خوشمزه‌ترین ابداعات آشپزی این خطه سرسبز است و بس. دیگر نمی گوییم از مطنجن مرغابی (مرغابی، رب انار، مغز گردو و ...)، شیرین قرمه و ...؛ ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن خود می‌نویسد، مساله خوراک انسان و تهیه آن بنیان تمدن را تشکیل می‌دهد؛ کلیسای جامع و معبد، موزه هنر و تالار موسیقی، کتابخانه و دانشگاه همه روکار بنای تمدن هستند و باید چشمداشت و در پشت ظاهر «مطبخ» را دید.

عطر چوچاق در سایش گردو، زیتون پرورده را جهانی کرد

هنوز آنچنان بی‌اقبال نشده‌ایم؛ هنوز نه تنها کوچه باغ‌های روستاهایمان از عطر غذاهای محلی آکنده است بلکه غذاهای مادربزرگان گیلانی به قوت طعم و سلامت بر صدر سفره‌های جهان می‌نشیند و آوازه جهانی‌اش منجر شده که رستوران‌های گیلان غذاهای محلی‌شان را در صدر لیست غذا بنشانند.

حتی نام مادربزرگان گیلانی نیز عطر طبیعت می‌دهد و زمانی که خبر وایرال شدن «جهانی شدن زیتون پرورده» به گوش گیاه خانم رسید، گفت: اینها کسانی هستند که تازه طعمش را چشیده‌اند وگرنه ده‌ها سال است که به درخواست همسایگان فرزندم دراروپا زیتون پرورده را درست می‌کنم و به دست آنانی که راهی سرزمین‌های دور می‌شوند برایشان می‌فرستم.

 

گیاه خانم می‌خندد و می‌گوید: مگر می‌شود عطر چوچاق(سبزی محلی دشت های گیلان) زیر سایش سنگ سیاه با دانه‌های ترش انار از میان روغن خمیر گردو رها شود و در میان دانه‌های سبز زیتون بی‌هسته درختان رودبار بپیچد و روح و روان هر آدمی را درگیر نکند؟

قالب غذاهای گیلان پایه گیاهی دارند

حسین مصداقی دانش آموخته برنامه‌ریزی توریسم است و پایان نامه‌اش پژوهشی بر مبنای غذاهای محلی گیلان است وی می‌گوید: امروزه گردشگری خوراک یکی از پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری است.

وی در خصوص انتشار خبری مبنی بر انتخاب زیتون پرورده از سوی یکی از اطلس‌های جهانی غذا که مرجع و راهنمای غذاهای محلی است، گفت: قالب غذاهای محلی گیلان بدلیل طبیعت این خطه پایه گیاهی دارند و دیرزمانی است که غذاهایی چون میرزا قاسمی، بورانی بادمجان و اسفناج، زیتون پرورده، باقلاقاتوق و چه بسیار دیگر مرزها را درنوردیده‌اند که به قطع هر کدام از آنان در بوته سنجش‌های جهانی بدلیل اصالت رنگ، طعم و سلامت در صدر می‌نشینند.

مصداقی اضافه کرد: حتی غذاهایی که به اصطلاح امروز فست فود یا غذاهای سریع پز نامیده می‌شوند از زمان های دور در گیلان معمولا با پسوند «بیج»  نامگذاری شده است که می توان به غذاهایی مانند سیرابیج، شوید وابیج، باقلا وابیج و چه بسیار دیگر اشاره کرد که به سرعت و با پایه گیاهی آماده می‌شوند.

وی تاکید می کند: اگرچه عنوان جهانی شهر خلاق خوراک سالهاست نصیب رشت شده است اما فضا برای گسترش و توسعه گردشگری از طریق گردشگری خوراک بسیار فراهم است و بیش از پیش می توان در زمینه گردشگری خوراک در شاخه‌های متعدد بویژه خوراک با مبنای گیاهی و دریایی سرمایه‌گذاری کرد.

گیلان مقصد گردشگری خوراک (Gastronomy )

 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت:با توجه به اینکه رشت عنوان شهر خلاق خوراک یونسکو را دریافت کرده این استان به یکی از مقاصد بارز گردشگری غذا تبدیل شده است لذا تعریف مقاصد خوراک تعریف جدیدی در گردشگری خوراک گیلان است.

ولی جهانی با تاکید بر تنوع خوراک در گیلان گفت:بر این اساس تعریف مسیرهای خوراک علاوه بر حفظ غذاهای محلی موجب احیای غذاهای محلی فراموش شده یا در حال فراموشی است.

وی بیان کرد: ۱۵ مسیر خوراک بطور کامل با تحقیق در خصوص غذاهای محلی موجود و رو به فراموشی تثبیت شده و بقیه مسیرها نوبت به نوبت معرفی می شوند. 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: نزدیک به ۴۰۰ غذای محلی در استان شناسایی شده‌ است که ۳۰ غذا در فهرست ملی کشور به ثبت رسیده و ۲۰ خوراک در مرحله ثبت قرار دارند.

 

گیلان را باید در چهار فصل دید و حظ جنگل و باران، برنج و شالی، رودهای خروشان و پامچال، زیستگاه قو و مرغابی، خروش روز و شب امواج دریا، جشن رنگ در لباس‌های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و جشن ها و آئین‌ها و هزاران جاذبه طرح به طرح را حس کرد و به گفته نجف دریا بندری نویسنده و مترجم و برآورنده کتاب مستطاب آشپزی کسانی که در کنار دریا مزه ماهی تازه صید شده را چشیده باشند تفاوت را با طعم ماهی های پیشین که مزه کرده‌اند را خوب می‌فهمند و اینک بر این مبنا هیچ زیتون پرورده‌ای در جهان طعم زیتون پرورده‌ای در زیر شاخه‌های پر بار زیتون رودبار را نخواهد داشت.

ثبت جهانی نام رشت بعنوان شهر خلاق خوراک شناسی، ایده‌های نو چون تعریف مسیر خوراک گیلان و اینک انتشار خبری با عنوان «زیتون پرورده:بهترین غذای وگان» نه تنها نشانی بر برای گستراندن عطر غذای مادربزرگان گیلانی در جهان است بلکه تلاشی برای حفظ شکوه اصالت‌های خودمانی این سرزمین است تا بیش از همیشه قوام یابد.