۱۴۰۲/۰۲/۱۶ - ۱۱:۰۳
گیلان به لحاظ تراکم آثار تاریخی چهارمین استان کشور شناخته شده و بدلیل شرایط اقلیمی هم از جمله مناطقی است که بیشترین آسیب متوجه بناهای تاریخی‌اش می‌شود و پر واضح است که اعتبارات مرمتی اندک، کفاف مرمت و حفاظت آنها را نمی‌دهد.
کلانشهر: گیلان دارای ۵ هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناخته شده است که یک هزار و ۲۳۵ مورد از این تعداد در فهرست آثار ملی ثبت شده است اما بدلیل شرایط ویژه اقلیم این خطه، کمبود اعتبارات مرمتی، مالکیت خصوصی و دلایل دیگر هر بار خدشه به هر کدام از این یادگاران کهن ذهن دغدغه‌مندان را می‌آشوبد.
اوایل سال گذشته بود که آسیب به پل تاریخی لنگرود خبرساز شد و بلافاصله از سوی مسئولان رد شد. سپس کمتر از چند هفته در اردیبهشت‌ماه دیوار حائل در دبیرستان قدیمی شهید بهشتی رشت پس از تخریب فاقد ارزش تاریخی شناخته شد که البته از سوی مسئولان مورد تایید قرار گرفت.
چند روزی نگذشت که آسیب به پل تاریخی سیاهرود رودبار دغدغه‌مندان را برآشفت که پای متولیان قضایی نیز به این موضوع رسید و باز هم توضیحات متولیان بر این موضوع استوار شد که آسیب جزئی و موضوع در دست پیگیری است تا سریال آسیب به بناهای تاریخی به شهرستان املش رسید و امسال نیز در روزهای اخیر بافت تاریخی بندرانزلی دچار سانحه آتش‌سوزی شد و یکبار دیگر دغدغه‌مندان میراث فرهنگی را برآشفت.
کم اما کامل
برخی از دغدغه‌مندان میراث فرهنگی معتقدند بعضی بناهای تاریخی به دلیل ناچیز بودن اعتبارات مرمتی به حال خود رهاشده و متاسفانه روز به روز چهره ناخوش‌تری از آنها بروز می کند.
یکی از این افراد بر این اعتقاد است اگر در سال با همان بودجه اندک اثری در دست مرمت قرار می گیرد، بطور کامل مرمت و احیا شود نه اینکه چندین اثر در دست مرمت برود اما مرمت آنها ناقص انجام شود زیرا مرمت ناقص میزان آسیب را به مرور بیشتر می کند.
وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود گفت: متاسفانه در برخی از مرمت‌های صورت گرفته دقت کافی صورت نمی گیرد و این موجب صدمه به هویت اثر و استهزا گردشگران می شود.
بناهای تاریخی در قالب بسته‌های سرمایه‌گذاری
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: بناهای تاریخی و مستعد استان برای سرمایه‌گذاری و ایجاد تاسیسات گردشگری شناسایی شده است.
زهرا جهانی در جریان بازدید از بناهای تاریخی شاخص استان افزود: آماده سازی بسته‌های سرمایه گذاری این بناها در معاونت سرمایه‌گذاری اداره کل در دست اقدام است. روند شناسایی بناهای تاریخی مستعد و فرصت‌های سرمایه گذاری در سطح استان ادامه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: در این راستا مقرر شد فضاها و بافت‌های تاریخی مورد نظر و مستعد برای ایجاد تاسیسات گردشگری احیا و مرمت و سایر زیر ساخت‌های لازم در این زمینه فراهم شود.
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان یادآور شد: در سال‌های اخیر با احیا، مرمت و بهره‌برداری از خانه‌ها و بناهای تاریخی در سطح کشور و استان، فضاهای گردشگری اعم از بوتیک هتل، مجموعه تفریحی و رستوران سنتی مورد بهره برداری قرار گرفته که با توجه به جذابیت بصری و تاریخی این فضاها مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی واقع شده است.
باز هم ورود خیران کارساز است
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان از تشکیل دفتر خیران میرزا در این اداره کل خبر داد و گفت: حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی حوزه سردار جنگل ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
ولی جهانی افزود: هر سال اعتبارات زیادی برای معرفی شخصیت میرزا به دستگاه های اجرایی اختصاص داده می شود اما برای مرمت ابنیه تاریخی حوزه سردار جنگل و ساماندهی یادمان‌ها اعتبارات بسیار اندک است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان با بیان اینکه حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی حوزه سردار جنگل و ساماندهی یادمان‌ها ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، گفت: تأمین این مقدار اعتبار از عهده میراث فرهنگی خارج است و می‌طلبد خیران میراث فرهنگی در این بخش مشارکت داشته باشند.
در سال فقط ۲۰ تا ۳۰ اثر را می توان مرمت کرد
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: میزان اعتبارات تخصیصی ملی و استانی سالیانه به گونه‌ای است که تنها امکان مرمت ۲۰ تا ۳۰ اثر تاریخی فراهم است.
ولی جهانی بیان کرد: بدلیل شرایط آب و هوایی گیلان بسیاری از بناهای تاریخی نیازمند مرمت اساسی است و مرمت آنها از عهده اداره کل میراث فرهنگی به تنهایی خارج است و همه سازمان ها، نهادها و مردم باید در این راستا همیار باشند.
وی با اشاره به وجود ۲۳ پل تاریخی ثبت ملی در گیلان اظهار کرد: از این تعداد پل تاریخی ثبت ملی شده، ۳ پل شاخص گوراب تولم، گاز روبار و مرغانه پردخطیبان در شهرستان صومعه سرا قرار گرفته است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان از مرمت و بازسازی ۳ پل تاریخی صومعه سرا خبر داد و افزود: مرمت این پل‌ها با توجه به اهمیت معماری و تاریخی شان در سال‌های گذشته در اولویت فعالیت‌های مرمتی اداره‌کل بوده که انجام شده به طوری که پل گوراب تولم به طور کامل مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و بهره‌برداری از این پل‌ها در دست اجراست.
جهانی با تاکید بر اینکه اعتبارات تخصیص ملی و استانی پاسخگوی نیازهای میراث گیلان نیست، گفت: میزان اعتبارات تخصیصی ملی و استانی سالیانه به گونه‌ای است که تنها ۲۰ تا ۳۰ اثر را می‌توان مرمت کرد.
به هر روی گیلان با ۵ هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناخته شده و یک هزار و ۲۳۵ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی به لحاظ تراکم آثار تاریخی چهارمین استان در کشور شناخته شده است آثاری که بدلیل شرایط ویژه اقلیم این خطه و کمبود اعتبارات چه بسیار تحت تخریب است و ذهن دغدغه مندان را می آشوبد.
از آنجا که انجام کارهای مثمر و عظیم فرهنگی فرابخشی است و تنها یک ارگان خاص نمی تواند بار آن را بدوش بکشد لذا اهتمام به هویت فرهنگی نیازمند همراهی و همیاری بیشتر متولیان امر و تخصیص بودجه ملی و استانی است.
تخت جمشید را قارچ گرفت!