کلانشهر- به گزارش ایسنا در سال ۲۰۰۳ ( ۱۳۸۲) پنج کشور حاشیه دریای کاسپین "کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای کاسپین" موسوم به "کنوانسیون تهران" را امضاء کردند. این کنوانسیون در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۰۶ (۲۱ مردادماه ۱۳۸۵) لازم الاجرا شد و همه کشورها این معاهده را به عنوان یک واقعه مهم زیست محیطی جشن گرفتند و از آن پس این روز را به نام "روز دریای کاسپین" نامیدند.

کاسپین نام دریاچه ای با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع است که طول سواحل آن به ۷۰۰۰ کیلومتر می‌رسد. کشورهای ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری‌های ترکمنستان و قزاقستان این دریاچه را در برگرفته‌اند و همگی از مواهب آن استفاده می‌کنند.

 کاسپین پس از خلیج فارس و سیبری، به لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیربستر در مقام سوم قرار دارد و همین مسئله ارزش آن را چندین برابر می‌کند.

در گذر زمان و در دوران‌های مختلف، این دریاچه منحصر به‌فرد هم از فعالیت‌های انسانی و بهره برداری‌های بیش از حد اقتصادی جان سالم به در نبرده است و آنچه باعث تاثیرات سوء بر این اکوسیستم ابی شد، تخریب اکوسیستم‌های طبیعی، آلودگی محیط زیست و کاهش کیفیت آب بود. هر یک از دخالت‌های انسانی ضربه‌ای را بر بدن این دریاچه وارد ساختند و ساخت و سازهای بی‌رویه و غیراصولی ساحلی اعم از اسکله و بندر، مجتمع‌های گردشگری، مسکونی و تجاری، توسعه فعالیت های اکتشاف و استخراج منابع فسیلی زیربستر و آلودگی‌های آنها، صید بی‌رویه آبزیان به‌ویژه ماهیان خاویاری و ... هر یک به نوبه خود تاثیر سویی را بر این اکوسیستم شکننده وارد کرد.افزون بر آن، کشتی‌های تجاری نیز مشکل بزرگ انتقال آلودگی روزافزون در این پهنه آبی به شمار می‌روند.

ورود سالیانه ۱۲۲ هزار و ۳۵۰ تن آلودگی از کشورهای حاشیهٔ دریای کاسپین به‌ویژه آلودگی ناشی از عملیات اکتشاف و استخراج نفت، محیط این دریا را آلوده کرده و گونه‌های زیستی این دریا را در معرض خطر جدی قرار داده‌ است ‌‎که خود  تهدید جدی برای محیط زیست سواحل کاسپین است.

آنچه که ارزش بسیاری به این دریاچه می‌بخشد، حضورگونه‌های آبزی در آن است که در میان آن‌ها ماهیان خاویاری مهم‌ترین ساکنان این دریاچه به شمار می‌روند. این دریا محل زیست ۵۷۵ نوع گیاه، ۱۳۳۲ گونه جانور  است. این پهنه آبی محل زیست و زندگی و رشد مرغوب‌ترین ماهی‌های جهان به‌ویژه ماهیان خاویاری است. ۹۰ درصد صید ماهیان خاویاری جهان مختص به این دریا است. در دریای کاسپین یکی از پستانداران آبزی کمیاب دنیا نیز زیست می کند که فک خزری نامیده می‌شود.
 
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست،  به هر حال خطر زیست‌محیطی شدیدی که این حوضه آبی را تهدید می‌کند خود دلیلی است برای آنکه در  هر مذاکره‌ای که میان کشورهای حاشیه کاسپین صورت می‌گیرد، نگرانی‌های زیست‌محیطی این دریا نیز در نظر گرفته شود. به‌طور یقین شرط لازم و ضروری بهره‌برداری مناسب از منابع دریای کاسپین، رسیدن به توافق کامل میان کشورهای ساحلی در بهره‌برداری از منافع مشترک و مقابله با تهدیدهای مشترک ناشی از خطرهای زیست‌محیطی است.

انتهای پیام