کلانشهر: با نزدیک شدن به زمان انتخابات تب حمایت های رسانه ای را بیش از هر زمان دیگری شاهد هستیم اما در این میان نکته مهمی که بعد از اعلام نتایج انتخابات کمرنگ می شود نقش مطالبه گری رسانه ها است.

انتخاب آگاهانه مردم نقش بسزایی در دستیابی به آرمان‌های یک جامعه دارد. آنچه که سبب می‌شود مردم روانه حوزه‌های انتخاباتی شده و برگه‌های رأی خویش را به صندوق‌ها بسپارند، امید است؛ امید به روشنایی فرداها که به همت نامزد منتخبشان می‌تواند محقق شود.

واقعیت این است که مردم بر اساس اطلاعاتی که از نامزدها به دست می‌آورند، دست به انتخاب می‌زنند. آنها به سخنرانی‌ها گوش داده و تراکت‌ها و بروشورها را می‌خوانند، به حرف‌هایی که از زبان افراد مختلف می‌شنوند، فکر می‌کنند و تحت تأثیر همه داده‌هایی که در معرضش قرار دارند، تصمیم می‌گیرند. اما در این میان نباید از یاد برد که آنچه از رسانه‌ها در این زمینه دریافت می‌کنند هم نقشی بسزایی در انتخابشان خواهد داشت.

با نزدیک شدن به زمان انتخابات بخش اعظمی از فعالیت بسیاری از رسانه‌ها متوجه این امر می‌شود اما تردیدی نیست که همه رسانه‌هایی که برای سوق دادن آرای مردم به سمت جریان سیاسی یا نامزد مورد نظرشان تلاش کرده‌اند، تب و تابشان پس از پیروزی نباید فروکش کند و لازم است نسبت به آنچه که به مردم گفته‌اند، تعهد داشته باشند. روشنگری در راستای عملکرد منتخبین و روند تحقق وعده‌هایشان از جمله موضوعاتی است که نباید از ذهن فعالان رسانه دور بماند.

وظیفه انتقال اطلاعات صحیح

هم سویی و حمایت رسانه‌ها از جریان‌های سیاسی منتخبشان موضوعی پذیرفته است اما آنچه که نباید آن را از یاد برد، وظیفه مهم انتقال صحیح اطلاعات است.

سردبیر خبرگزاری ایرنا گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: رسانه همان گونه که از نام و نشانش پیداست وظیفه انتقال اطلاعات به مخاطب را بر عهده دارد. حتی اگر از مسئولیت خطیر رکن چهارم دموکراسی بودن که در ایران در فقدان حضور احزاب سیاسی فعال بر شانه رسانه گذاشته شده صرف نظر کنیم، تکلیف حرفه‌ای رسانه انتقال اطلاعات صحیح، شفاف و بازتاب مسائل مختلف جامعه در اخبار و گزارش‌ها است.

گیتی بابایی با اشاره به اینکه در ایام انتخابات جنب و جوش خاصی در فضای رسانه‌ای گیلان همچون سایر نقاط کشور ایجاد می‌شود که البته چندان سرور انگیز و امیدبخش نیست، ادامه می‌دهد: اغلب رسانه‌ها اعم از کاغذی و مجازی رقابت شدیدی برای جلب هرچه بیشتر تبلیغات برای کاندیداها و تأمین منابع مالی برای ادامه فعالیت خود را آغاز می‌کنند و بعد از پایان این فرصت و نشستن نمایندگان بر کرسی نیز تنها نقش بلندگو برای فرد مورد نظر را ایفا می‌کنند.

وی می‌افزاید: این در حالی است که رسانه‌های ارتباط جمعی به نمایندگی از افکار عمومی باید مطالبه گر و پیگیر انجام یا عدم انجام برنامه‌ها و وعده‌های داده شده باشند.

رسانه باید زبان گویای مردم باید باشد

بابایی در ادامه با بیان اینکه رسانه بیش از همه باید به مردم و دغدغه‌های جامعه فکر کنند و می‌گوید: بی تفاوتی و بی عملی و فقدان مطالبه گری رسانه‌ها که به نوعی نماینده افکار عمومی محسوب می‌شوند، موجب ایجاد یک فضای راکد و عدم پاسخگویی در میان نمایندگان نسبت به وظایف خود می‌شود. بدین ترتیب رسانه از زبان گویای مردم تبدیل به بلندگوی نمایندگان و عاملی برای تحکیم قدرت، یا ناظر ساکت و بی کنش خواهد شد.

وی ادامه می‌دهد: در فقدان رسانه‌های کنشگر و حرفه‌ای نمایندگان به جای حضور مؤثر در مجلس به عنوان خانه مردم، تلاش برای تصویب و اصلاح قوانین و نظارت بر امور و رسیدگی به مسائل و مشکلات حوزه انتخابیه خود تبدیل به عوامل قدرت غیر پاسخگویی خواهند شد که تنها در پی کسب و گسترش قدرت هستند. ناگفته نماند در این بین معدود رسانه‌های مکتوب و مجازی نیز به عنوان نمایندگان صادق افکار عمومی در پی روشنگری، مطالبه گری و حق خواهی هستند.

‏اهمیت مطالبه گری رسانه‌ها

مدیر خبرگزاری فارس در گیلان نیز در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: همه رسانه‌ها فارغ از نگاه جریانی در برخی امور مشترکاتی با یکدیگر دارند که تاکید بر روی این مشترکات منجر به افزایش همدلی برای تأثیرگذاری بیشتر آن می‌شود. به عنوان مثال در موضوع انتخابات مبحث حضور حداکثری و افزایش شور انتخاباتی از مشترکات همه رسانه‌های فعال در حوزه نظام ولو با انتخاب‌های کاملاً متفاوت محسوب می‌شود.

ابراهیم افشاری در بخشی از دیگری از این گفتگو می‌افزاید: تبیین مواردی چون سطح وظایف نمایندگان و معرفی شاخص‌های انتخاب به جای شخص از سوی رسانه‌ها، زمینه پرسشگری از سوی مردم پس از انتخاب و به تبع آن مطالبه گری رسانه‌ها را به همراه دارد. به همین دلیل رسانه‌ها با توجه به وظایف ذاتی خود با هر نگاهی باید در راستای معرفی شاخص‌های انتخاب برتر با توجه به کمبودهای موجود در حوزه‌های انتخاباتی اقدام به انتشار مطالب کنند.

وی یادآور می‌شود: از آنجایی که در کشور احزاب و جریان‌هایی به صورت مقطعی به ویژه در بازه‌های منتهی به انتخابات بروز و ظهور پیدا کرده و در قالب‌های مختلف اقدام به انتشار و معرفی گزینه‌های مختلف در قالب لیست‌ها می‌کنند، نمی‌توان از آنها انتظار مطالبه گری در زمان پس از انتخابات داشت، به همین دلیل نقش رسانه‌ها در کشور بسیار مهم است.

افشاری ادامه می‌دهد: همچنین با توجه به اشرافیت و ارتباط رسانه‌ها با مردم در حوزه‌های مختلف، نمایندگان منتخب در دوران پس از انتخابات نیز باید از ظرفیت مشاوره رسانه‌ها بهره ببرند؛ کما اینکه در دوره فعلی مجلس نیز شاهد حل مشکلات و رفع مطالبات مردمی از طریق طرح مسائل مختلف از سوی رسانه و پیگیری آن از سوی نمایندگان بوده‌ایم.

اهمیت انتخاب مشی درست از سوی احزاب سیاسی

یک روزنامه نگار گیلانی نیز درباره نقش رسانه‌ها در هدایت افکار عمومی به خبرنگار مهر می‌گوید: معتقدم، اینکه بخواهیم رسانه‌ها نقش هدایت افکار عمومی را بر عهده بگیرند چندان درخواست درستی نیست.

وی ادامه می‌دهد: در همه جای دنیا طیف‌های مختلف سیاسی و اجتماعی رسانه‌های طرفدار خود را دارند که از سوی آنها حمایت مالی و فکری می‌شوند. اما این انتظار را باید از احزاب سیاسی داشته باشیم که افراد و مشی درستی را انتخاب کرده و جامعه را به سمت درستی هدایت کنند. اما وقتی در سپهر سیاسی کشور احزاب امکان فعالیت حزبی به طور مرسوم در دنیا را ندارند و اغلب احزاب شب انتخاباتی هستند نمی‌توان انتظار تعرفه افراد اصلح در لیست‌ها یا برنامه‌های مناسب و مؤثر برای توسعه شهر و استان داشت.

فرشته رضایی با تأکید بر اینکه اصولاً رسانه‌ها ضامن وعده‌های نامزدهای انتخاباتی نیستند، بلکه احزاب چنین وظیفه‌ای دارند، اظهار می‌کند: مثلاً در انگلستان و انتخابات اخیر حزب کارگر یا حزب محافظه کار، هر کدام نامزد و شعار انتخاباتی خود را داشتند و مواضع آنها در خصوص برخی از مهمترین موضوعات فکری شهروندان و یا حقوقی کشور تعیین کننده برنده نهایی در انتخابات بود. اما اینکه بگوییم رسانه‌ها باید مداوم نظاره گر و چشم بیدار جامعه باشند تا ببینند نمایندگان منتخب برای تحقق اصول برجا مانده قانون اساسی و قوانین موجود در برنامه‌های توسعه کشور چه کرده‌اند، سخنی درست است و باید مدام این پایش از سوی رکن چهارم دموکراسی انجام گیرد.

تلاش برای افزایش کیفیت رقابت‌ها

وی در ادامه با بیان اینکه مهمترین آفت در انتخابات‌ اخیر نظارت استصوابی بوده است، بیان می‌کند: این نظارت سبب شده بسیاری از کسانی که اصلح هستند ورود نکرده یا در صورت ورود با حذف گسترده مواجه شوند. وقتی به این شکل عمل شود به همان میزان هم از میزان مشارکت مردم و هم از کیفیت رقابت‌ها کم خواهد شد. در نتیجه افرادی به عرصه می آیند که شأن لازم را برای احراز نمایندگی ندارند و در خلأ قوانینی چون نظارت بر کار کاندیدا و خرج و مخارج ستادهای انتخاباتی و شبهه‌های مالی گسترده برای تبلیغات و جذب رأی، انتخاب می‌شوند و پس از ورود به خانه ملت بیشترین نقش آنها تعیین و جابجایی مدیران در سطح محلی است. این بزرگترین آفت انتخابات است و معتقدم رسانه‌ها قبل از هر چیزی باید بر روی این مسائل کار کنند.

رضایی ادامه می‌دهد: اگر معتقد به اصل وحدت و ایران برای همه ایرانیان و حق حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش هستیم همگی باید به منظور انتخاباتی برابر برای همه طیف‌ها و گروه‌ها تلاش کنیم. همچنان که بنیانگذار انقلاب در ۴۰ سال پیش وعده دادند به پشتوانه ملت، دولت تعیین می‌کنند، این پشتوانه ملت باید در همه انتخابات‌ها محرز و حاکم باشد.

ضرورت وجود عزمی متعهد و جدی

بر اساس آماری که مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، مرداد ماه امسال اعلام کرد، گیلان دارای ۱۵۸ پایگاه خبری و خبرگزاری، ۲۱۳ نشریه مکتوب شامل ۱۰ روزنامه، ۵۶ هفته نامه، ۲۲ دو هفته نامه، ۴۹ ماهنامه، ۸ دوماهنامه، ۴۷ فصلنامه، ۱۹ دو فصلنامه و ۲ سالنامه است و این استان در جایگاه پنجم از نظر تعداد رسانه‌های مکتوب و مجازی در سطح کشور قرار دارد. اما آنچه که در این بین باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، همت جمعی رسانه‌ها در شکل گیری جریان‌های مؤثر برای احقاق حقوق مردم است.

بی تردید انتخابات می‌تواند مسیری روشن برای حضور مردم در اداره جامعه باشد و این میسر نمی‌شود، مگر اینکه در همه عوامل مؤثر که رسانه هم بخشی از آن است، عزمی جدی، سالم، متعهد و همگانی پدید آید.

منبع: مهر