اختصاصی کلانشهر:محمد الهامی (گیلان شناس)- نیما فریدمجتهدی (گیلان شناس) «فکر جوان» را می توان از دیرپاترین نشریات تاریخ گیلان محسوب داشت که به مدیریت علی آزاده گیلانی نزدیک به چهار دهه از ۱۳۰۵ تا ۱۳۴۲ البته با فراز و نشیب ها و بعضاً وقفه هایی چند ساله، افتان و خیزان به حیات خود در سپهر فرهنگ گیلان ادامه داد .

از جمله ویژگی های این جریده دیرپای تاریخ مطبوعات گیلان اینکه در کنار توجه به مسائل سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی روز، از توجه به ورزش نیز غافل نبود و از همین رو در سومین مقطع انتشارش در دهه ۲۰ شاهد چاپ سریالی خاطرات گروه کوهنوردی تازه تأسیس گیلان در این نشریه هستیم .
اولین مقاله البته از این مجموعه به ظاهر در مجله «نیرو راستی» در سال ۱۳۲۴ چاپ شد.

سالنامه «نیرو و راستی» توسط منوچهر مهران به چاپ می رسید. منوچهر مهران از پیشگامان روزنامه نگاری ورزشی در ایران بود و یکی از چهره های درخشان ورزش ایران محسوب می شد. او به همراه همسرش، منیر اصفیا، نشریه «نیرو و راستی» را منتشر می کرد.

در مجموعه سه مقاله ای که اولین آن، این مقاله است به گزارش مدوّن کاروان کوهنوردی استان گیلان به بنیان گذاری و هدایت محمد کوچصفهانی می پردازیم.

هیأت کوهنوردی استان گیلان در آن زمان به هدف صعود به قلّه دماوند، مجموعه ای فعالیت های کوهنوردی را جهت بالابردن آمادگی جسمانی و هم هوایی انجام داد.
اولین صعود از این مجموعه کوهپیمایی به دژ تاریخی قلعه رودخان بود. دومین که گزارش آن مفصل تر با جزئیات بیشتر است قلّه دُرفَک گیلان بود و سومی قلّه دماوند. به جهت اهمیت جزئیات حال و هوای صعود در آن زمان و نگرش کوهنوردان به محیط و ابزار، مقاله با تمامی جزئیات ارائه شده است.

علاوه براین، در گزارش های مربوط به استان گیلانِ این صعودها، جزئیاتی از جغرافیایی طبیعی و انسانی استان در دهه ۲۰ شمسی وجود دارد که جالب توجه است. به عنوان نمونه همین گزارش قلعه رودخان، که کوهی که قلعه بر روی آن ایجاد شده است را خلقنی نام داده است. از میان گزارش های مطرح شده، اطلاعات جغرافیایی مقاله دوم، یا دُرفَک واجد ارزش بیشتری است.

صعود به قلعه کوه خلقنی قلعه رودخان فومن

نفراتی که در این کوهنوردی شرکت داشتند عبارت بودند از آقایان محمد کوچصفهانی (سرپرست کاروان)، کوچکزاد، محمدی، دادور، فلکی، ظهوری، صارمی، نیکروان، مشیری، عظیمی، شریعتزاده، شاهنگیان، وحدتی پور، روحانی، شفیعی، رضوانی گرگانی، رهبر، رضائی، ابتهاج، دیوسالار، مبهوت.

طبق برنامه هیات کوهنوردی گیلان روز سه شنبه ۱۵/۰۳/۱۳۲۴ ساعت ۸ صبح در دانشسرای پسران جمع شدند.

آقای دادور عضو محترم انجمن ملی تربیت بدنی رشت برای بازدید لوازم و وسائل نفرات آمدند و در ساعت ۹:۳۰ کوهنوردان سوار ماشین شده به اداره فرهنگ رفتند. آقای مشکوتی رئیس محترم فرهنگ با بیانات مهیج خود افراد را تشویق نمودند سپس ماشین به طرف فومن حرکت کرد. ساعت ۱۰ وارد فومن شدیم پس از ربع ساعت گردش به طرف گشت (دستخط) روان شدیم. ساعت یازده و ربع وارد گشت شدیم پس از استراحت و پیاده به طرف گوراب پس که فاصله آن ۹ کیلومتر بود حرکت نمودیم. ساعت ۱۳ وارد گوارب پس شدیم. آقای دادور تمام وسایل استراحت و خوراک کاروان را از هر حیث در عمارت زیبای خود فراهم نموده بودند. پس از صرف نهار و استراحت ساعت ۵ به طرف قلعه رودخان که مسافت آن ۱۰ کیلومتر بود (پائین قلعه) حرکت نمودیم. پس از عبور از قریه های خسروآباد و سعد آباد ساعت ۷:۱۵ وارد پائین قلعه شدیم. آقای دادور اینجا نیز وسائل خوراک و استراحت کاروان را به نحو کامل فراهم ساخته بودند. افراد پس از صرف شام استراحت نمودند.
ساعت سه و ربع صبح روز چهارشنبه پس از تجهیزات لازم برای صعود به کوه و رسیدن به قلعه خلقتی که با مسافت ۱۲ کیلومتر بود حرکت کردیم. پس از عبور از جنگل های مخوف و آبشارهای بلند و پرتگاههای خیلی عمیقی با زحمت زیاد ساعت نه و پنج دقیقه وارد قلعه شدیم تمام افراد کاروان از این موفقیت به یکدیگر تبریک می گفتند پس از اندکی استراحت و خوردن غذا ساعت ۱۱ شروع به بازدید قلعه نمودیم. از قرار معلوم این قلعه مقر شاه بوده است. کلیه دیوارهای آن برج و بارو است و هر دو طرف دیوار از داخل و خارج دره های خطرناکی تشکیل داده است. تخته سنگی به دست آمد که به خط عربی نوشته و نشان می داد که این قلعه در سال ۸۵۰ هجری تعمیر شده است. این قلعه تاریخی در اثر روییدن درختهای عظیم به بدنه دیوارها و روی برجها و پله کان ها خراب شده است. درخت هایی به ارتفاع ۲۰ الی ۳۰متر در قلعه و خارج آن میان دره ها و روی بنا ها روییده است و معلوم می شود که احداث جنگل از بیش از ۳۰۰ سال نیست زیرا با درخت هایی که بالای برج و داخل قلعه روییده هم سال است.

بنابراین می شود گفت بنای قلعه قبل از احداث جنگل بوده است. بعضی از شاه نشین های قلعه به وسیله ۴۰الی ۲۴۰ پله کان به اطاق های بالا منتهی می شده و به دره های خطرناکی راه داشت. برای بالا رفتن از این پله ها که در اثر خرابی و بارندگی لغزنده شده بود ناچار از طناب استفاده می شد. آثار قلعه زیاد است که توضیح آن سبب اطاله گزارش می شود.

ساعت ۱۴ کاروان از قلعه خارج شده و به طرف پائین حرکت نمودیم. کم کم باران می بارید و پرتگاه ها در اثر لغزندگی بی نهایت خطرناک شده بود ولی با کمک طناب از سقوط جلوگیری شده و افراد به پیش می رفتند. ساعت ۱۶ وارد پائین قلعه شدیم. پس از صرف شام و استراحت ساعت ۱۵:۳۰ روز پنحشنبه پس از عبور از گوراب پس و دستخط ساعت ۱۰ به فومن رسیدیم. چون ماشین برای بازگشت به رشت نبود، لذا به وسیله تلفن از آقای سرهنگ شوکت رئیس محترم شهربانی خواهش گردید که ماشین برای حرکت کاروان بفرستند. ساعت ۲۲ اتوبوسی به فومن رسیده و افراد به وسیله اتوبوس ساعت ۲۳ شب وارد رشت شدند.

در خاتمه از جناب آقای استاندار و آقای رئیس محترم فرهنگ و آقای محمد علی دادور رئیس محترم شهربانی که وسائل مسافرت کاروان را از هر حیث فراهم نموده اند تشکر می شود. امید است که در سایه این مشوقین، وضع ورزشی گیلان پیشرفت محسوسی نموده و کوه نوردان گیلانی هم بتوانند به مسافرت های خود به نقاط دیگر ادامه دهند.