کلانشهر : رضا علیزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان در گفت وگو با ایسنا، کرونا را بحرانی دانست که در ذهنیت جمعی حداقل یکصد سال گذشته جامعه ایرانی وجود ندارد و اظهار کرد: در بحران هایی مانند جنگ، سیل، زلزله، برف، طوفان و... بخشی از کشور درگیر می شود، اما درباره کرونا هیچ ذهنیت جمعی نداریم و لذا برخورد با آن خیلی سخت است.

وی با بیان اینکه جامعه ما برای اولین بار در چند نسل اخیر با بحران ناشی از یک بیماری همه گیر مواجه شده است، افزود: هیچکدام از ما چنین تجربه ای نداریم و کرونا همه اجزای کشور از دولت و نظام سیاسی گرفته تا مردم عادی و متخصصین را درگیر کرده است.

این جامعه شناس، مهمترین وظیفه حاکمیت در شرایط بحران را ارائه بهترین خدمات برای مردم دانست و تصریح کرد: حاکمیت باید در مواقع بحرانی تصمیمات درست و به موقع بگیرد و اظهارنظرهای علمی و منطقی داشته باشد، زیرا هر حرف و هر تصمیم مسئولان می تواند آرامش را در جامعه برقرار کند و یا جامعه را به التهاب بکشاند. رعایت این ظرافت ها در تصمیم گیری ها و اظهارنظرها نیازمند جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی است.

مسئولیت پذیری مهمترین ویژگی یک جامعه است

علیزاده، شرایط بحرانی را نیازمند اطلاع رسانی خوب و ارائه هشدارهای لازم به مردم دانست و گفت: اگر مسئولان هشدارهای لازم را ندهند و مردم هشدارها را باور نکنند، امکان کنترل و مدیریت بحران وجود نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه امروز کادر پزشکی و درمانی کشور جانانه پای کار مقابله با کرونا ایستاده اند و تعداد زیادی از پزشکان و پرستاران شهید راه خدمت شدند، خاطرنشان کرد: در هفته های اول شیوع بیماری کرونا با محدودیت امکانات بهداشتی و درمانی مواجه بودیم و پزشکان و پرستاران تجربه برخورد با این شرایط را نداشتند، اما بعد از گذشت چند هفته کادر درمان نسبت به روش های برخورد با این پدیده تجربه به دست آورد و اکنون وضعیت بیمارستان ها با روزهای اول خیلی فرق می کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با اشاره به فراگیری جهانی ویروس کرونا و ناشناخته بودن این بیماری در کشورهای مختلف از جمله ایران، عنوان کرد: پزشکان و پرستاران و کادر درمانی از خانه و خانواده خود دور هستند و جانشان را برای مداوای بیماران کرونایی کف دست گرفته اند لذا بعد از بحران کرونا، هم مردم و هم مسئولان به صورت ویژه از آنان تقدیر مالی و معنوی کنند.

وی مسئولیت پذیری را مهمترین ویژگی یک جامعه دانست و تصریح کرد: خیلی مهم است که مردم یک جامعه مسئولیت پذیر باشند. در واقع ممکن است نقدهایی به عملکرد حاکمیت در اطلاع رسانی بحران وارد باشد و شاهد کمبود امکانات درمانی و خدماتی باشیم، اما نباید وظیفه اجتماعی خودمان که همانا مسئولیت پذیری است را فراموش کنیم. باید بدانیم اگر دستورات پزشکی و بهداشتی را رعایت نکنیم، هم جان خودمان و عزیزانمان و هم جان کادر درمانی را به خطر می اندازیم.

این جامعه شناس، با بیان اینکه مردم در روزهای کرونایی به دو دسته تقسیم شده اند، اضافه کرد: دسته اول مردمی هستند که توصیه های بهداشتی را سرلوحه قرار داده و با قرنطینه کردن خودشان در خانه از خوشی ها محروم شده اند، عده ای هم در قالب گروه های جهادی و فعالان فرهنگی و اجتماعی پای کار خدمت رسانی به مردم آمده اند و در تولید ماسک و تهیه اقلام بهداشتی و معیشتی و گندزدایی خیایان ها و معابر و... به مردم کمک می کنند.

جهان قبل از کرونا و جهان بعد از کرونا

وی ویژگی دسته دوم را بی مسئولیتی دانست و گفت: متاسفانه بخش قابل توجهی از مردم نسبت به بحران کرونا و هشدارهای مسئولان درباره نکات بهداشتی و خودقرنطینگی بی تفاوت و بی مسئولیت هستند و این بی تفاوتی و بی مسئولیتی در نهایت موجب ضربه زدن به دیگران می شود. سرنشینان خودروهای وارد شده به گیلان طی روزهای گذشته مستعد مبتلا شدن به کرونا و یا عامل انتقال این ویروس هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با بیان اینکه نوروز امسال متفاوت از سال های گذشته است، خاطرنشان کرد: اشکالی ندارد اگر امسال عید نداشته باشیم، اما جان دیگران را از خطر دور نگه داریم. در این شرایط رفتن به مسافرت و خرید کردن در بازار و فروشگاه نه تنها شادی و خوشی نیست، بلکه عین بی مسئولیتی است و جامعه را به خطر می اندازد.

علیزاده، شایعه سازی در شرایط بحرانی را بسیار قوی دانست و یادآور شد: فضای مجازی برای مردم اضطراب و استرس به وجود آورده و انتشار فایل های صوتی ساختگی و نوشته های غیر مستند ترس و التهاب ایجاد می کند لذا مهمترین و بهترین کار در این دوره خاص در کنار هم بودن مردم است.

وی با اشاره به جهان قبل از کرونا و جهان بعد از کرونا، گفت: جهان کرونا تمام می شود، اما جهان همچنان ادامه دارد و لذا دستاورد مهمی که می توانیم از بحران کرونا کسب کنیم، همدلی و همبستگی و خدمت به دیگران است. بسیاری از خانواده ها به دلیل کرونا، عضو عزیزی از خانواده شان را از دست داده اند و این یک رسم زیبا در فرهنگ ایرانی است که به خانواده های داغدار سر می زنیم و تسلی خاطر می دهیم، اما امروز این خانواده ها نه تنها از برگزاری مراسم تدفین محروم هستند، بلکه از تسلی خاطر هم محروم شده اند و باید هوای آنان را داشته باشیم.

این جامعه شناس، با تاکید بر لزوم پرهیز از ایجاد اضطراب و نگرانی در خانواده، اظهار کرد: بیان این مطلب که کرونا سالمندان و افراد برخوردار از بیماری های مزمن و زمینه ای را تهدید می کند درست نیست، زیرا همه این افراد اعضای خانواده خودمان هستند.

تجربه درگیری بیش از ۲۰ روزه با کرونا

علیزاده، خطاب به دلالان اقلام بهداشتی و احتکارکنندگان ماسک و دستکش که با جان مردم بازی می کنند، متذکر شد: ما هموطن هستیم و اشتراکات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی داریم و لذا روا نیست با فروش چندین برابر قیمت محصولات بهداشتی در شرایطی که در اوج بحران هستیم به فکر مال اندوزی باشیم. اگر این شرایط را درک نکنیم، بی تردید افراد زیادی از دست می روند و بعدها با آثار روحی و روانی آن دست به گریبان خواهیم بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با بیان اینکه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی کرونا ماه ها و سال های آینده معلوم می شود، عنوان کرد: امروز جامعه ما نیازمند بازگشت به امر فرهنگی و اجتماعی است، زیرا کرونا یک سوژه صرفا سیاسی و اقتصادی نیست و باید کنار هم بمانیم و مهربانی و مودت و همبستگی داشته باشیم تا همدیگر را نجات دهیم.

وی با اشاره به درگیری بیش از ۲۰ روزه خود با ویروس کرونا از همان روزهای نخست شیوع این بیماری در کشور، یادآور شد: مهمترین نکته در این موقعیت خاص و بحرانی همراهی خانواده و دوستان است، زیرا بیمار کرونایی اضطراب و استرس زیادی دارد و فشار خیلی بالایی را تحمل می کند.

این جامعه شناس، با بیان اینکه همزمان با مشاهده علائم خفیف بیماری خودم را در خانه و نسبت به اعضای خانواده قرنطینه کردم، ادامه داد: تب بالا و سرفه و درگیر شدن ریه مرا به بیمارستان کشاند و در حال حاضر دوران نقاهت را طی می کنم لذا قدردان زحمات بی منت پزشکان و پرستاران در بیمارستان هستم.

علیزاده، به ذکر خاطره ای زیبا از ایثار یک پرستار در بیمارستان پرداخت و بیان کرد: این پرستار مراسم ازدواج خود در شب ولادت امام علی(ع) را به خاطر رسیدگی به بیماران کرونایی به تعویق انداخته بود و پرستاری از بیماران بدحال را به رفتن بر بالین پدر بیمارش که در همان بیمارستان بستری بود، ترجیح داده بود و این مسئله نشان دهنده اوج ایثار و خدمت کادر پزشکی و درمانی ماست.


ایسنا