سال‌های سال است که موضوع عدالت آموزشـــی در کشـــور مطرح شده است. این موضوع از آن جهت برای مسئولان اهمیت دارد که نمی‌خواهند هیــچ دانـــش‌آموزی به دلیل نبود مدرسه از چـــرخـــه آمــوزش خارج شود.

کلانشهر: فخرالدین دانش آشتیانی وزیر اسبق آموزش و پرورش با یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: در واقع می‌توان گفت مسئولان بخش‌های مختلف در آموزش و پرورش وظیفه ایجاد زمینه تعلیم و تربیت با کیفیت و ایجاد عدالت آموزشی را برعهده دارند تا در نهایت دانش‌آموزان مناطق کم برخوردار هم بتوانند دسترسی آسان به آموزش داشته باشند. برای برقراری عدالت آموزشی در کشور چند نکته باید مورد توجه قرار بگیرد.

۱- امکان دسترسی آسان به آموزش باید در همه سنین و برای همه کودکان در سراسر کشور وجود داشته باشد.

این یعنی اگر دانش‌آموزی در روستا زندگی می‌کند باید امکان تحصیل برایش وجود داشته باشد و همین دسترسی آسان به تحصیل خودش سطحی از عدالت آموزشی است.خوشبختانه مسئولان آموزشی ما در این زمینه بسیار موفق بوده‌اند و بر اساس آماری که وجود دارد بالای ۹۵ درصد از کودکان دسترسی به مدرسه و آموزش را دارند.  

۲- وقتی از عدالت آموزشی حرف می‌زنیم یعنی دانش‌آموزان باید دسترسی به فضای آموزشی داشته باشند. در این زمینه البته مشکلاتی در کشور وجود دارد. متأسفانه در برخی از شهرها، روستاها و حتی در همین حاشیه‌های تهران فضای آموزشی مناسب در اختیار دانش‌آموزان نیست. در برخی از روستاها اصلاً مدرسه‌ای وجود ندارد و دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل مجبور هستند به چند روستا آن‌طرف‌تر بروند و این عدالت آموزشی را زیرسؤال می‌برد. در این‌باره دولت سرمایه‌گذاری‌هایی انجام داده است و خیرین هم وارد عمل شدند و کمبودهای فضای آموزشی تا حدودی تأمین شده است. اما هنوز به استانداردهای مطلوب در این زمینه نرسیده‌ایم. البته در اینجا لازم است بگویم که نهادهای عمومی و مردم مشارکت بالایی در مدرسه‌سازی داشتند. اما همچنان در بسیاری از استان‌ها به استاندارد لازم در این زمینه نرسیده‌ایم.  

۳- موضوع مهم دیگر در بحث عدالت آموزشی این است که ما بتوانیم به دانش‌آموزان آموزش باکیفیت ارائه کنیم. لازمه آموزش با کیفیت در مدارس هم داشتن سرمایه انسانی توانمند است. ما در زمینه نیروی انسانی موفق عمل نکرده‌ایم. وزارت آموزش و پرورش نتوانسته جاذبه‌های لازم را برای جذب نیروی انسانی با کیفیت ارائه کند. معتقدم که افراد خلاق و با استعداد کمتر جذب آموزش و پرورش می‌شوند. این موضوع هم به گزینش معلمان برمی‌گردد که ما در گزینش نیروها مجبور هستیم استانداردها را زیرپا بگذاریم. با این همه وزارت آموزش و پرورش باید در جذب نیروی کیفی اقدام کند علاوه بر این برای حقوق همین افراد خلاق به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که آنها داخل سیستم آموزشی بمانند و از همین نیروها بخواهد که هر سال خود را به روز کنند چرا که نیروی انسانی به ارتقای کیفیت بسیار کمک می‌کند.  

۴- موضوع آخر این است برای اینکه بخواهیم مدارس دولتی با کیفیت داشته باشیم باید از مردم و مشارکت آنها بهره‌مند شویم. برخی از مدارس با سرمایه‌گذاری مردم ایجاد شده است و این مدارس در امر آموزش هم بسیار موفق هستند باید دید که این مدارس از چه الگویی پیروی می‌کنند، همچنین ساختار مدیریتی آموزش و پرورش هم برای بهبود کیفیت در مدارس دولتی بسیار مهم است که از نظر من باید اصلاح ساختاری در آن به‌وجود آید تا هم کارایی و بهره‌وری آن بالا رود و هم بتواند صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به وجود آورد.