کلانشهر: شکل نوشتاری یا خط یکی از شکلهای زبان است که ماندگاری زبان کمک بیشتری میکند. چه بسیار هستند متنهایی که از گذشتههای دور به دست ما رسیدهاند و در دل آنها صدها نکتۀ نغز ثبت و بایگانی شدهاست. هر زبانی که شکل نوشتاری نداشته باشد، در تاریخ نیز نامی نخواهد داشت. گیلکی از زبانهایی است که از گذشتههای دور دارای ادبیات مکتوب بودهاست. دغدغۀ اغلب پژوهشگران و گیلکزبانها در دهههای گذشته، داشتن خطی است که مورد قبول اغلب محققان و نویسندگان باشد. تلاشهایی نیز در این زمینه صورت گرفته که شواهدش در نشریات گیلکی آمدهاست.
همین دغدغه باعث شد که تعدادی از پژوهشگران گیلکی از طریق پژوهشکدۀ گیلانشناسی دانشگاه گیلان، فراخوانی را منتشر کنند و از همه علاقهمندان دعوت کنند تا هر کسی در زمینۀ خط و نگارش گیلکی تجربه یا نظری دارد، در این هماندیشی شرکت کند. بعد از یک فرصت چهار ماهه که فراخوان اعلام کرده بود، تعداد ده بستۀ پیشنهادی که نوشته شانزده نفر از محققان بود، به پژوهشکدۀ گیلانشناسی رسید. و تصمیم بر آن شد یازده نفر از نویسندگان این بستههای پیشنهادی، در جلسات مختلفی شیوهنامهای برای خط و الفبای گیلکی تنظیم نمایند. نوشتن شیوهنامۀ اولیه بیش از سه ماه به طول انجامید و سرآخر مصوبۀ گروه سرخط برای هشت نفر از متخصصان ارسال شد، تا از نظر ارشادی آنها در جهت تکمیل شیوهنامۀ سرخط استفاده شود.
آنچه در درجۀ اول برای اعضای گروه سرخط مهم بوده و هست، پیروی از روشی علمی برای نوشتن شیوهنامه است. روشی که بتوان در آن نظرات افراد مختلف را شنید و بهترین نظر و در عین حال کاربردیترین نظر را به تصویب رساند. این بسته، یک شیوهنامۀ پیشنهادی است که در نوشتنش محققان زیادی دست به دست هم دادهاند و یقیناً کاملترین و بهترین مجموعه برای خط گیلکی نیست و نواقصی نیز دارد، اما با توجه به اینکه اولین تجربه در این زمینه برای گیلکی است، از محققان و پژوهشگران انتظار میرود در اصلاح نواقص و جبران کاستیهای آن ما را یاری کنند.
اعضای گروه سرخط به شرح زیر هستند: دکتر جهاندوست سبزعلیپور (سرپرست علمی)، محسن آریاپاد (مدیر اجرایی)، محمدتقی پوراحمد جکتاجی، هوشنگ عباسی، پرویز فکرآزاد، بیژن شهرستانی، نادر زکیپور، فریبرز کوچکیزاد، طاهره آرمیون، زهرا حمیده عثماوندانی، انسیه خسروی بلالمی. مشاوارن علمی گروه: دکتر محمدکاظم یوسفپور (دانشگاه گیلان)، دکتر محرّم رضایتی کیشهخاله (دانشگاه گیلان)، دکتر علیرضا نیکویی (دانشگاه گیلان)، دکتر منصور شعبانی (دانشگاه گیلان)، دکتر محمد حسندوست (فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، دکتر مهرداد نغزگوی کهن (دانشگاه بوعلیسینای همدان)، دکتر مریمالسادات فیاضی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، دکتر فریار اخلاقی (پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری). دیگر اعضای سرخط عبارتند از: دکتر سیدهاشم موسوی، آقایان جعفر بخشزاد محمودی، ناصر وحدتی، فرامرز محمدیپور، مهرداد پیلهور، افشین معشوری و سرکار خانم اعظم عزتدوست.
در جلسهای که عصر روز دهم آبان ماه برای رونمایی از بستۀ پیشنهادی «سرخط گیلکی» در پژوهشکدۀ گیلانشناسی برگزار شد، تعداد زیادی از محققان حضور داشتند، سه نفر از مشاوران علمی گروه، جناب دکتر محمدکاظم یوسفپور، دکتر محرم رضایتی کیشهخاله، دکتر علیرضا نیکویی و نیز تعدادی از اعضای تخصصی گروه به ایراد سخن پرداختند.
دغدغۀ همه حاضران و سخنرانان اتخاذ روشی مناسب برای ارائه یک شیوهنامه نوشتاری برای گیلکی بود. سرآخر مقرر شد، بستۀ نهایی سرخط با انجام اصلاحات نهایی، به زودی در اختیار عموم مردم قرار گیرد.