کلانشهر :افشین جعفری خواه* -نمایش «آواز ستاره‌ها» در سالن نارون رشت تا ۳ تیر اجرا می‌شود.

 نمایشی که نگاه واقع‌گرایانه به زندگی روزمره جوانان، خانواده‌ها و آسیب‌های اجتماعی دارد. داستانی ساده و همه فهم با بازی‌هایی که دقیقاً مناسب سالن‌های کارگاهی (black box) است، فهم تازه‌ای از نمایش توسط نسل جوان در پیوند با تجارب نسل‌های ماقبل، معجونی دلچسب ساخته که می‌تواند تماشاگر را بیش از یک ساعت هم درگیر وهم سرگرم کند.

 نسلی قدم به عرصه تاتر نهادند که می‌خواهند از پل تاتر بگذرند تا به دوربین برسند برای همین است که از هرگونه بازی‌های غلو شده و به اصطلاح تاتری پرهیز می‌کنند. ناگفته نماند که سالن‌های کارگاهی این امکان را به گروه اجرا‌کننده و تماشاگر می‌دهد تا بتوانند واقعی‌ترین عکس العمل‌های یکدیگررا از نزدیک با هم به اشتراک بگذارند. فضای مجازی و استفاده از امکانات آن که از ملزومات زندگی امروز به ویژه برای جوانان است در این نمایش خیلی باور‌پذیر استفاده شد.

مهدی مددکار، که من بعد از چند دهه مجدداً شاهد بازی او روی صحنه تاتر بودم، گرم و پر انرژی و اتفاقاً در کنار جوانان تلفیق مناسبی را شکل می‌داد. بازیگری که عاشق تاتر بوده و هست و هرگز برای رسیدن به بازی در برابر دوربین از جوانی تاکنون تلاشی نکرد و برنامه‌ای نداشت. بازیگری از نسل عاشقان تاتر، از نسل کسانی که فکر می‌کردند تاتر وظیفه‌ی روشنگری اجتماعی دارد و اتفاقاً در این مسیر بسیار مؤثر بودند. او هم کاملاً متفاوت ظاهر شد و جنس بازی امروزی را ارایه داد.

چیزی که شاید می‌توانست بهتر باشد اما با این امکانات و حمایت‌ها و اوضاع اقتصادی نباید انتظار مضاعف داشت، فقر در امکانات صحنه و طراحی صحنه به وضوح دیده می‌شد، اگرچه کارگردان سعی کرد در این بخش خیلی جمع و جور و استیلیزه کار کند اما تا حد قابل توجهی به بافت کلی اجرا آسیب می‌رساند اما باید منصفانه گفت که اجتناب ناپذیر بود.

چیزی که بیش از همه توجه‌ام را جلب کرد حضور نسل جوانی بود که آمدند پای کار تاتر و ‌ایستادند و اگر استمرار در همین سالن‌های خصوصی برقرار باشد و بخش دولتی کمتر دخالت کند و البته بخش خصوصی برای کیفیت بهتر کار به عنوان حمایت‌کننده یا اسپانسر حضور پیدا کند می‌شود ‌امیدوار بود که سال‌های آینده جریان مؤثر و مستمر و سالمی از تاتر در رشت ایجاد خواهد شد. رشت شهری که شایسته بوده و هست و اولین شهریست که تاتر به صورت حرفه‌ای و جدی داشت و حالا این جوانان قصد کردند که جایگاه رشت را در تاتر ایران دوباره پس بگیرند.

این نوع از موضوعات با داستان‌های ساده اجتماعی و روان شناختی و شخصیت‌هایی که شرایط اجتماعی بی‌آنکه خودشان در آن نقش داشته باشند سرنوشت آنان را رقم می‌زند ابتدا در دهه ۲۰ میلادی در آمریکا مطرح شد و تا دهه‌ها ادامه داشت منتها چون نگاه ما در ایران به روان‌شناسی و گره‌ها و عقده‌های انسانی متفاوت با جوامع دیگر است لذا شخصیت‌ها از عمق و پیچیدگی کمتری برخوردارند اما نکته قابل تامل این است که این نسل دیگر نمی‌خواهد جهان آرمانی را روی صحنه تاتر با شعار‌ها و هیجانات مطرح کند و اصلاً در پی ارایه بیانیه و خطابه نیست تنها می‌خواهد خودش و دغدغه‌های ذهنی و خطا‌های خودش را با تماشاگر به اشتراک بگذارد همانند نویسندگانی چون تنسی ویلئامز، آرتور میلر، ادوارد آلبی.

گویا ما امروز داریم گذشته دور دنیا را تجربه می‌کنیم گذشته‌ای که جامعه هر روز بزرگتر و پیچیده‌تر می‌شد و زندگی برای طبقه متوسط شهری بسیار سخت می‌شد و بی‌پناهی انسان و به ویژه جوانان هرروز افزایش می‌یافت تا آنکه از اواسط دهه شصت و تا دهه هفتاد میلادی جنبش‌های برابری خواهانه و اعتراضی با محوریت زنان به ویژه از زبان تاتر و موسیقی شکل گرفت. امروز شاید نماینده آن نوع از موسیقی تتلو باشد که طرفداران جوان بسیاری دارد که اتفاقاً در این نمایش هم خیلی کوتاه از تتلو یادی شد.

*کارگردان تاتر