کلانشهر: پس از حمله روسیه به اوکراین، شرایط سختی برای کشورهای اروپایی به لحاظ تامین انرژی پیش‌بینی می‌شد. چراکه حدود ۴۰ درصد از واردات گاز طبیعی و یک چهارم نفت قاره سبز از طریق روسیه تامین می‌شد. اطمینان بر تحقق فرضیه «زمستان سخت اروپا» تا جایی بود که حتی سران دولت ایران در آن بازه زمانی این موضوع را اهرم فشاری برای به ثمر نشستن برجام می‌دانستند.

اما طولی نکشید که اروپا با تنوع بخشیدن به واردکنندگان انرژی وابستگی خود به روسیه را کاهش داد. جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در این باره گفت: سهم واردات گاز روسیه از ۴۰ درصد در ابتدای سال به حدود ۲۰ درصد رسیده است. بر اساس گفته اورسلا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، این رقم تا امروز 9 درصد اعلام شده است.

با غلبه اروپا بر مشکلات، گویی چالش‌ها برای روسیه آغاز شده است. الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، اخیرا اعلام کرد که کشورش تولید نفت را 500 هزار بشکه در روز در ماه آینده میلادی پایین می‌آورد که حدود پنج درصد از کل تولید آن را تشکیل می‌دهد. این تصمیم به‌دنبال اجرای طرح تعیین سقف قیمت برای نفت خام و محصولات نفتی روسیه گرفته شده‌ است.

موفقیت اروپا بدون نفت و گاز روسیه

همزمان با کاهش وابستگی اروپا از روسیه کشورهای اتحادیه اروپا توافق کردند که ذخایر گاز خود را در کوتاه‌مدت افزایش دهند. به همین منظور در ژوئن 2022 مقرراتی تصویب شد که بر اساس آن ذخیره‌سازی گاز در قلمرو کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید حداقل تا 80 درصد ظرفیت آن‌ها قبل از زمستان 2023 تا 2022 و تا 90 درصد قبل از دوره‌های زمستانی بعدی پر شود.

این آیین‌نامه به سرعت اجرا شد و در سپتامبر 2022، اتحادیه اروپا به طور متوسط ​​80 درصد انبارهای خود را پر کرد. در اکتبر 2022، سطح پر شدن به 90درصد رسید و در ماه گذشته تا بیش از 80 درصد باقی ماند. با این حساب به نظر می‌رسد نه‌تنها زمستان اروپا آنطور که انتظار می‌رفت سخت سپری نشد، بلکه عدو سبب خیر  شد و رشد اقتصادی این منطقه در سال ۲۰۲۲ به ۳.۵ درصد رسید.

رقمی که بالاتر از چین (3 درصد) و ایالات متحده (2.1 درصد) بود. همچنین تورم منطقه یورو در اکتبر 10.6 درصد، نوامبر به 9.6 درصد و در دسامبر سال 2022 به 8.5 درصد کاهش پیدا کرد.

اروپا چطور از پس مشکلات برآمد؟

حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، درباره اینکه چطور قاره سبز با وجود محدودیت‌هایی که در حوزه انرژی داشت بر مشکلات فائق شد به تجارت‌نیوز گفت: وجود زیرساخت‌های درست اقتصادی و صنعتی توانست کاری کند که اقتصاد منطقه یورو با شرایط وفق پیدا کند.

او ادامه داد: اروپایی‌ها با توجه به نیروهای متخصصی که دارند قادر به مدیریت شرایط مصرف با توجه به منابع خود هستند. همانطور که مشاهده شد قیمت انرژی به قبل از جنگ روسیه و اوکراین بازگشت و در حال حاضر مبادله تجاری با روسیه دیگر برای سران قاره اروپا مطرح نیست.

صالحی عنوان کرد: اروپا در حاضر به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و نیروگاه‌های اتمی بدون تولید زباله در حال حرکت است. نتیجه ادامه این روند به تولید انرژی‌های پاک ختم می‌شود و به تدریج استفاده از سوخت‌های فسیلی به حاشیه می‌رود. حاکمیت تکنولوژی در جهان، بازار انرژی‌ و سوخت‌های فسیلی را کساد می‌کند و کشورهای دارای این منابع باید در جهت حرکت با تقاضای جهانی خود را وفق دهند.

بر اساس این گزارش به نظر می‌رسد تیر دولتمردان ایران که روی زمستان سخت اروپا برای استفاده در برجام حساب باز کرده بودند به سنگ خورد و سرمای بی‌‌سابقه امسال شرایط جدیدی را برای کشور رقم زد. تا جایی‌ که قطعی گاز به برخی استا‌ن‌‎ها رسید و در همین زمینه جواد اوجی، وزیر نفت، دست به دامان مردم برای صرفه‌جویی در گاز شد!

همچنین باتوجه به حرکت جهان به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ایران باید به فکر تولید گاز ال ان جی باشد. یکی از راه‌های تولید و برداشت از این منابع به سرمایه‌گذاری از طریق استفاده از ارتباطات بین‌الملل است. سرمایه‌گذاری نیز به محیط امن اقتصادی احتیاح دارد که با وجود شرایط فعلی حاکم بر کشور اعم از قیمت گذاری دستوری، دلار دو نرخی و … دستیابی به آن بعید است.