کلانشهر _ امیرحسین کریمی: پیش از هرگونه نقدی به شورای پنجم شهر رشت، لازم است ببینیم این شورا در چه بافت سیاسی یا اجتماعی سر برآورده و بیش از سه سال است سرخط خبرهای تمام رسانه‌های شهری و استانی را با عملکردش غصب کرده است. این شورا بیش از آنکه یک «ساختار قابل نقد مدیریتی» باشد، یک «عبرت مدیریتی» است و نیاز دارد پیش از آنکه از سوی رسانه‌ها نقد شود از سوی جامعه‌شناسان مورد بررسی قرار بگیرد تا ببینیم چه چیزی، دقیقا چه چیزی یازده نفر را در نهاد شهری یک شهر، سرگردان‌تر از مردم و خیابان‌هایش می‌کند. شاید از بررسی عملکرد آن‌ها بتوان راه خروجی از بن‌بست سیاسی اکنون پیدا کرد و فردا را در آینه‌ی عبرت آن‌ها به تماشا نشست. 

آن‌هایی که در سه سال گذشته عملکرد این شورا را زیر نظر داشته‌اند، می‌دانند که کار آن‌ها از باندبازی و عدم اتحاد و گسست فکری عبور کرده است و اکنون در دایره‌ی سرگردانی خود غوطه می‌خورند و امیدوارند هر چه زودتر عمر شورای پنجم تمام شود. از میان این یازده نفر احتمالا چند نفری برای همیشه ردای سیاست را از تن در می‌آورند و چند نفر نیز با اتکا به نطق‌های تند خودشان علیه خودشان بار دیگر بختشان را در گردونه‌ی سیاست شهر رشت امتحان خواهند کرد. فارغ از آنکه آیا می‌توانند نقشی در تبلور مفاهیمی مثل «توسعه‌ی شهری»، «شهر پویا» و «اقتصاد شهری» ایفا کنند یا خیر. 

آن‌ها هرچه باشند در زورآزمایی با سیستم مدیریتی فرسوده‌ی ما شکست می‌خورند. مهم نیست طبیب باشند یا پدر معنوی، در رفاقت کم نگذارند یا معلمان خوبی باشند؛ مهم این است که آن‌ها هرگز نخواهند توانست مدیران خوبی شوند. 

وقتی مسعود نصرتی، اولین شهرداری که با رای این شورا به رشت آمد، در زمین این یازده نفر توپ می‌زد، آن‌ها فکرش را هم نمی‌کردند که نصرتی به جای شوت به سمت دروازه‌ی حریف، به سمت دروازه‌ی خودی بچرخد و با شوتی استادانه شورا را یک - هیچ از خود عقب بیندازد و همه‌ی آن‌ها را انگشت بر دهان بگذارد و خودش به وزارت کشور کوچ کند. سرگردانی این یازده نفر از همان روزها کلید خورد تا آن‌ها دیگر ندانند زمین بازی کجاست. 

‌چند روز پیش شورای پنجم اولین استیضاح موفقش را پس از مد‌ت‌ها به سرانجام رساند. شهرداری که یک سال و چند ماه پیش،  با رای قاطع همین شورا، سهرداری رشت را تحویل گرفته بود آنقدر شورانشینان را دست انداخت تا سرانجام به اتحاد رسیدند و عزلش کردند. ناصر حاج‌محمدی که دوست خوب برخی از آن‌ها بود و خانه‌ی چند صد میلیون تومانی‌اش را وامدار یکی از آن یازده نفر، سرانجام با نامه‌ای سربسته شهرداری رشت را ترک گفت و هنوز عرق سفر مشهدش خشک نشده بود که دوباره بار سفر بست؛ اما این بار سفری همیشگی از رشت.

وقتی مخالفان حاج‌محمدی هشت بر دو موافقانش را شکست دادند و برای جشن پیروزی در لابی ساختمان شورای شهر جمع شدند، لبخندهایشان حکایت از شادمانی‌شان داشت. انگار حاج‌محمدی که روزگاری خود در قلب رشت نشانده بودند اش، حالا غده‌ی چرکینی شده بود که رگ‌های شهر را مسدود کرده است و خب، چه خوب که رفت؛ حالا رشتِ آباد در انتظار شهروندان است؟

متاسفانه پاسخ منفی است. حاج‌محمدی هنوز از رشت نرفته بود که گزینه‌های جدی تصدی شهرداری رشت در پچپچه‌های آن یازده نفر رد و بدل شد. سیروس شفقی فرماندار سابق لنگرود، محمد احمدی فرماندار اسبق رشت و امیرحسین علوی، یکی از آن یازده نفر گزینه‌های اصلی آن‌ها هستند. گزینه‌هایی که تاکنون امیرحسین علوی تلویحا انتخاب خود را رد کرده است اما از آنجا که هر آشی در شورا در دقیقه‌ی 90 آماده می‌شود باید به انتظار روزهای آینده نشست. 

شورای شاهکارهای رشت، در اولین جلسه‌ی علنی پس از برکناری حاج‌محمدی آرزو کرد در انتخاب شهردار بعدی دچار اشتباه نشود. ما نمی‌دانیم اشتباه از نظر آن‌ها یعنی چه، اما این را می‌دانیم که نمی‌توان هر شخصی را به صرف داشتن سابقه‌ی سیاسی بر مسند شهری مهم مثل رشت نشاند. می‌دانیم که «شهردار بودن» تخصص می‌خواهد اما نمی‌دانیم معیارهای آن‌ها برای «شهردار گُزیدن» از کجا آب می‌خورد.

خلاصه چه علوی توبه بشکند و شهردار شود و چه شفقی و احمدی با توجیه آشنا بودن با بافت شهری رشت شهردار شوند، شورای پنجم یک سال قبل از اتمام دوره‌اش تمام شده است و این مدیریت لنگان لنگان بیشتر به درد تحقیقات جامعه‌شناختی می‌آید تا هدایت یک شهر که از سر اتفاق «کلانشهر» نیز لقب می‌گیرد. باقی بازی ایام است و برای دیدن روی سعادت باید به گذشت زمان چشم دوخت.