روند واگذاری ایران پوپلین که طبق مصوبه ستاد تسهیل و حمایت از رونق تولید گیلان باید تا پایان مهرماه صورت گیرد، یادآور واگذاری باری‌به‌هرجهت برخی از کارخانه‌های تعطیل‌شده استانی است که زمانی قطب نساجی کشور بود.

کلانشهر: استان گیلان به دلیل شرایط جغرافیایی و آب و هوایی در دهه ۴۰ و ۵۰ مأمن ایجاد کارخانه‌های نساجی در منطقه بود تا جایی که در همین دو دهه کارخانه‌های بسیاری ازجمله مجموعه کارخانه پوشش، ریسندگی خاور، فرش گیلان، کنف کار گیلان، ایران برک و ایران پوپلین آغاز به کار کرد.

با توجه به شرایط اقلیمی، استان گیلان قطب تولید پیله ابریشم به‌عنوان مواد اولیه این کارخانه‌ها محسوب می‌شد که تولید ۵۰ درصد از پیله کشور در گیلان گواه همین ادعاست.

متأسفانه به دلایل مختلف گیلان از تولید پنج هزار و ۵۰۰ تن پیله تر در سال ۱۳۷۰ به ۸۵۰ تن در سال ۱۳۹۶ و از تولید ۸۵۰ تن نخ ابریشم به ۱۳۶ تن و همچنین از ۲۰ هزار هکتار اراضی توتستان به ۱۴ هزار هکتار در همان سال رسید.

با توجه به بررسی‌های صورت گرفته تسری سریالی تعطیلی یا نیمه تعطیلی کارخانه‌های نساجی در گیلان فصل‌های مشترکی ازجمله برخی شرکت‌های هلدینگی زیرمجموعه بانک‌ها، واگذاری‌های باری‌به‌هرجهت، فقدان نظارت درست و همراهی خیانت گونه برخی از مدیران وقت دارد.

از زمان آغاز اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی در طی ۱۷ سال گذشته بیش از ۴۴ واحد بزرگ استان تعطیل و قریب ۳۰ هزار نیروی کار در گیلان بیکار شدند.

کارخانه پوشش

یکی از آن کارخانه‌های خوش‌نام صنعت نساجی در گذشته که ید طولایی در نخ‌ریسی و پارچه‌بافی صنعتی داشت، کارخانه «پوشش» بود.

ماجرای پوشش از تحصن کارگران این کارخانه بعد از ازکارافتادن دستگاه‌های تهویه و گرمایشی این کارخانه آغاز و با بارش برف سنگین ۲۲ بهمن سال ۸۳، بیش از ۱۸ هکتار از سقف سالن‌های کارخانه مذکور به‌طور کامل و نیمه‌کامل فروریخت و تخریب شد.

عدم کارآمدی بخش خصوصی، بعد از واگذاری این کارخانه به این بخش و پرداخت تنها یک پیش‌قسط از قرارداد متعهد شده، این کارخانه به شرکت آتیه دماوند (شرکت‌های زیرمجموعه بانک صنعت معدن) بازگشت و در سال ۸۵ با حکم صادره از شورای تأمین استان گیلان، مبنی بر خلع ید بخش خصوصی از آن، کارخانجات پوشش به شرکت آتیه سازان دماوند واگذار شد، ضمن اینکه هیئت دولت نیز طی مصوبه‌ای کارخانه را به بخش دولتی اعاده کرده بود، شرکت آتیه سازان نیز در آن زمان مطالبات ۹ ماه کارگران کارخانجات صنایع پوشش را تسویه و هشت میلیارد تومان بدهی تأمین اجتماعی را تقسیط و پرداخت کرد.

داستان به همین‌جا ختم نشد و با بازگشت همان بخش خصوصی، در سال ۹۱ به دلیل پرداخت نشدن حق بیمه کارگران به تأمین اجتماعی، پرداخت نشدن مطالبات کارگران و تخریب صنعت نساجی، مشکل کارخانه روزبه‌روز بیشتر شده و گره‌ای بر کلاف سردرگم این کارخانه پر سابقه، افزوده می‌شد.

فومنات

شرکت ریسندگی و بافندگی فومنات یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های گیلان و از شرکت‌های هلدینگی آتیه دماوند از زیرمجموعه بانک صنعت و معدن است که در سال ۱۳۵۲ با ظرفیت روزانه ۲۰ هزارمتر پارچه و با به کارگیری ۸۵۰ نفر نیروی کار توسط بخش خصوصی راه‌اندازی شد اما با قیمتی ناچیز واگذار شد.

این شرکت در حال حاضر به دلیل فرسودگی دستگاه‌ها و بدهی‌های معوقه با حداقل توان خود در حال فعالیت است.

کارخانه ایران برک

شرکت سهامی عام ایران برک در زمینه تولید انواع نخ و پارچه فاستونی و تکمیل و رنگرزی الیاف و پارچه فاستونی به‌عنوان تنها تولیدکننده واحد الیاف و پارچه فاستونی در سطح استان است.

ایران برک دارای زمینی به مساحت ۲۳۰ هزار مترمربع و زیر بنایی به مساحت ۴۲ هزار مترمربع و اشتغال ۱۵۰ نفر است که از مشکلات اصلی آن می‌توان به بدهی به سیستم بانکی و غیر بانکی، بدهی معوقه پرسنلی و قدمت بالای خطوط تولید آن اشاره کرد که اخیرا با برخی اقدامات در صدد کاهش بدهی‌ها کرده‌اند.

این واحد تنها واحد تولیدکننده نخ و پارچه فاستونی استان بوده و در صورت بازسازی و نوسازی خطوط و تزریق منابع مالی از سوی سهامداران عمده توانایی جذب بالای ۵۰۰ نفر را دارا است و زمینه صادرات با توجه به شرایط موجود فراهم می‌شود.

شرکت کنف‌کار

شرکت کنف کار از جمله شرکت‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در سال ۱۳۸۲ است که مدت کوتاهی پس از خصوصی شدن و شکایت کارگران آن برای دریافت مطالبه بیش از دو میلیاردتومانی و به دلیل تغییر متوالی مالکان و ضعف مدیریت تعطیل شد.

فرش گیلان

شرکت فرش ابریشم گیلان، یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های فرش کشور بود که از سال ۷۵ به دلایلی شرکت را از صنایع ملی به سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی واگذار و پس از مدتی یک هزار و ۶۰۰ کارگر این شرکت از کار بیکار شدند.

و اما ایران پوپلین

ایران پوپلین یکی از همین کارخانه‌های نیمه تعطیل است که در سال ۱۳۵۳ تأسیس و متعاقب آن قسمت‌های مختلف ازجمله ریسندگی، بافندگی، رنگرزی و چاپ راه‌اندازی شد.

 این واحد تولیدی متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی از زیرمجموعه‌های هلدینگی بانک ملی است که مساحت آن ۲۵۰ هزار مترمربع و دارای ۱۱۶ هزار مترمربع زیربنا است که در سال ۱۳۶۹ سهام آن در بورس اوراق بهادار تهران عرضه و در سال ۱۳۸۷ به دلیل آنچه زیان‌ده بودن شرکت عنوان شد از بورس خارج شد.

یک هزار و ۲۰۰ کارگر این کارخانه در سال ۱۳۷۹ که حدود ۴۰ میلیون مترمربع پارچه تولید می‌کردند اکنون به ۲۷۶ نفر تقلیل و تولیدات آن نیز به کمتر از ۴۰ درصد زمان گذشته کاهش‌یافته که همین تعداد نیز بیش از دو ماه حقوق خود را دریافت نکرده‌اند.

دستگاه‌های مستهلک در ایران پوپلین

دستگاه‌های مستهلک و نبود برخی قطعات و عدم توان مدیریتی صحیح در چند سال اخیر بلایی بر سر این کارخانه آورده که بخشی از این کارخانه به خرابه و انبار قطعات بازشده تبدیل‌شده است.

دستگاه‌هایی که تعدادی از آن‌ها به بهانه نوسازی در سال ۹۶ با همراهی برخی ارگان‌ها پس از بازگشایی برای فروش به بیرون کارخانه هدایت شد که از سرجمع ۴۸ دستگاه بازشده بخش بافندگی، ۲۴ دستگاه فروخته و الباقی با ممانعت کارگران در کارخانه انبار شد.

به همین دلیل در راستای اعمال قانون اصل ۴۴ و مصوبه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید این شرکت باید تا پایان مهرماه توسط شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی در قالب مزایده به فرد دارای اهلیت واگذار و بدهی قریب به پنج‌میلیاردی برق و گاز آن نیز تا پایان شهریور پرداخت شود که تا به امروز این اتفاق رخ نداده است.

واحدهای مسکونی رها شده متعلق به ایران پوپلین

علاوه بر پیگیری اعضای مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، سیدمهدی فلاح میری دادستان عمومی و انقلاب مرکز گیلان نیز در همین راستا قول تشدید نظارت بر روند واگذاری را داده و در طرف دیگر فرهاد دلق‌پوش مدیرکل صنعت معدن تجارت استان گیلان نیز قول بر فشار بیشتر برای تسریع در روند واگذاری صحیح را داده است.

ایران پوپلین نیمه‌جان این روزها به دشت نیازمند همیت نظارتی دستگاه‌های مربوطه برای واگذاری و اقدام متناسب مدیریتی برای احیاست و به نظر می‌رسد با توجه هزینه‌های گزاف کنونی قابلیت ایجاد برای احداث مجدد چنین واحد تولیدی به‌ این راحتی وجود ندارد لذا عزم و اراده سهامداران این شرکت در واگذاری به فرد دارای اهلیت، فقط باید سرپا نگه‌داشتن و افزایش تولید کارخانه از طریق اقدامات مدیریتی درست به‌منظور نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات، راه‌اندازی دستگاه‌های خوابیده، پرداخت بدهی‌های بیش از یک‌صد میلیارد تومانی آن باشد.

از طرف دیگر برای دچار نشدن این کارخانه به اتفاقات کارخانه‌هایی همچون رشت الکتریک که با زدن چوب حراج به زمین‌های تکه‌تکه کرده و فروش آن خیانتی ماندگار به ثبت رسید، می‌توان با قرار دادن تضامین مناسب و واگذاری همه امتیازات کارخانه به‌غیراز اراضی آن حسن نیت خریدار را در احیای بخشی از صنعت نساجی گیلان شاهد باشیم.


فارس